We hebben slechts één bokaal afval per jaar!
Maar bij afvalbesparing doet zich een belangrijke vraag voor:
Willen we enkel zo weinig mogelijk afval in onze eigen afvalzak
of
kijken we naar de gehele milieu-impact van een verpakking?
Glas blijkt milieu-onvriendelijker dan plastic
Vanuit mijn gevoelstandpunt wil ik zo weinig mogelijk plastic verpakkingen, omdat plastic niet afbreekbaar is én gemaakt is van aardolie (fossiele brandstof).
Maar anderzijds heb ik in een eerdere blog uitgezocht dat het wat betreft milieu-impact beter is om tetrapak (met plastic coating) dan eenmalige glazen verpakking te gebruiken:
– Tetra-pak: 3,5 gm²/kg ; 460-600 kg Ceq/kg
– Nieuwe glazen fles: 0,8 gm²/kg; 120-400 kg Ceq/kg
Per kg verpakking is eenmalig glas dus beter dan tetra. Maar voor 1 liter sap is er meer glas nodig dan tetra-verpakking: 700 gram versus 60 gram.
Voor 1 liter sap is de ecologische voetafdruk van een glazen verpakking dus 0,56 gm² en van tetra-verpakking 0,2 gm².
Hieruit volgt dat een tetra-pak beter is dan nieuw glas.
 |
 |
 |
| Nr 1. Statiegeld-fles | Nr 2: Tetrapak | Nr 3: Glazen fles |
Statiegeld-flessen zijn wel weer beter dan tetrapakken. Dus bovenaan staat statiegeld-flessen, dan tetrapakken en eenmalig glazen verpakkingen zijn het minst milieuvriendelijk wat betreft de benodigde energie om ze te produceren.
Glas lijkt dus vaak een ecologisch verpakkingsmateriaal te zijn, maar als dat eenmalig wordt gebruikt, is wat energie-productie-kosten dus slechter dan plastic!
Cijfers voor productie en transport uitgedrukt in ecologische voetafdruk (globale vierkante meter = gm²) en koolstofvoetafdruk (kg koolstof-equivalent = kg Ceq) per kg verpakking.
Bron: Ecolife
Milieu-impact diverse verpakkingsmaterialen
Op basis van bovenstaande gegevens was ik nieuwsgierig hoe dit nu precies geldt voor alle verpakkingen.
Uit diverse studies blijkt dat de milieu-impact van de levenscyclusanalyse (LCA) van diverse verpakkingsmaterialen als volgt is:
| verpakkingsmateriaal | relatieve milieu-impact |
| glas, eenmalig (glasbak) | 2 |
| drankkarton | 1,3 |
| karton | 1,2 |
| blik | 1 |
| plastic, eenmalig | 1 |
| glas, hergebruik (statiegeld) | 0,8 |
| plastic, hergebruik | 0,5 |
| Bron: Ecolife |
Dus dit toont dat plastic beter is dan drankkartons (tetrapakken) of eenmalig glas!
Imago glas versus plastic
Naar aanleiding van bovenstaande cijfers ben ik op zoek gegaan hoe komt het dat als plastic minder energie kost dan eenmalig glas, waarom er dan toch zo een weerstand tegen plastic is, ook bij mezelf.
Van Velt kreeg ik het volgende antwoord:
“Ik denk dat het feit dat glas een product is dat van natuurlijke grondstoffen gemaakt wordt (zand) er voor zorgt dat veel consumenten dat als natuurlijk -lees: weinig schadelijk- ervaren. Bij mij werkt dat ook zo, des te meer als het over retour gaat.
En als consument lees en hoor je natuurlijk regelmatig dat er stoffen vrijkomen uit plastic-verpakkingen (bv. ftalaten, bisfenol A), dat maakt dat -ondanks betere LCA-studies- plastic een synthetisch gefabriceerd aura blijft hebben.”
En Milieu Centraal antwoordde dit:
“Elk verpakkingsmateriaal heeft bepaalde voor- en nadelen, en vaak is voor een bepaald product niet zoveel keuze in verpakkingsmaterialen (koekjes blijven langer vers in plastic, koolzuurhoudende dranken kunnen niet in een drankkarton, etc).
Soms heb je echter wel de keuze tussen verschillende materialen, zoals glas en plastic.
Glas heeft een wat luxere uitstraling (daarom zit wijn bijvoorbeeld nauwelijks in plastic en drankkarton), en veel mensen denken dat glas milieuvriendelijker is ‘omdat je het kunt recyclen’. Met plastic kan dat inmiddels overigens ook.
Plus dat glas van in principe oneindig voorradige grondstoffen gemaakt kan worden (zand), en plastic moet je van aardolie maken, en dat is een eindige grondstof.
Plus dat je plastic vaak als zwerfafval ziet en het kan bijdragen aan de ‘plastic soep’. Bij glas is dat veel minder het geval, omdat het geen meeneemverpakking is.
Per kg materiaal is de klimaatbelasting van glas beter dan van kunststof (bij de huidige inzamelpercentages van beide materialen), maar per toepassing (fles, pot) niet, omdat je meer glas nodig hebt (voor dranken is het gewicht meen ik 10x zo hoog dan wanneer je plastic gebruikt).
Wij hebben een keer laten uitrekenen dat als voor dezelfde toepassing de verpakking van glas 6x of meer zwaarder is, plastic klimaatvriendelijker is.
Kortom, plastic heeft een imagoprobleem, glas niet.”
Afval-dilemma’s in de praktijk
Bouillon
Wat doen we nu met bouillon?
Koop ik telkens een nieuwe glazen pot of koop ik hervulverpakkingen?
Met een glazen pot heb ik zelf geen afval in mijn vuilniszak omdat de lege pot naar de glasbak gaat en het deksel naar de inzameling van metaal. Dus als ik zo min mogelijk afval wil, kies ik voor deze optie.
Maar voor hervulverpakking is minder energie nodig dan voor glazen pot, dus vanuit milieu-oogpunt kies ik weer beter voor een hervulverpakking?
Appelstroop
Wij zijn gek op appelstroop, door de havermout en op pannenkoeken, mmmm.
Maar kopen we deze voortaan in een glazen pot met metalen deksel, waarbij we dus geen afval in onze vuilniszak hebben?
Of in een kartonnen beker met plastic deksel, wat veel minder energie kost om te produceren dan een glazen pot?
Kokosolie vs olijfolie
Nog een dilemma dat zich bij ons voordoet, bakken we in kokosolie of olijfolie?
En ik wil nu enkel het afval-aspect bespreken.
Olijfolie zit in glazen flessen en kokosolie in plastic emmers. Glas is te recycleren, maar heeft een grotere productiekost wat betreft energie.
Plastic is onafbreekbaar maar kost weer minder energie om te produceren.
Relativering en vraagstelling Zero Waste
Met deze blog wil ik absoluuut niet pleiten vóór het gebruik van plastic. Ik ben zelf namelijk ook een groot tegenstander van plastic!
Ik wil alleen bewust maken dat het gehele vraagstuk van afval besparen niet alleen praktisch maar ook theoretisch een niet zo gemakkelijke kwestie is.
Wij hebben dus slechts één pot afval per jaar. Maar ik wil hierbij wel vermelden dat het gaat om één pot restafval. Dus we hebben daarnaast uiteraard ook nog wel ander afval: glas, papier, tetrapakken, plastic folies, etc, die we apart inzamelen.
Zero waste is dus een relatief begrip, het is enkel zero waste wat betreft “restafval” en dat is een hele knappe prestatie, maar geheel zero waste bestaat volgens mij niet.
En de vraag die ik mijzelf dus stel:
Is het wel zo milieuvriendelijk is om zero waste wat betreft restafval te leven?
Of is het wat betreft milieu-impact van verpakkingsmaterialen beter
om soms toch voor een verpakking te kiezen
die tijdens zijn levencyclus minder energie kost
maar wel in de restafvalzak belandt?
Afval weren uit je eigen afvalzak is een goede eerste stap. Maar we moeten daarnaast ook verder kijken en de gehele levenscyclusanalyse van alle verpakkingen in acht nemen. En dus niet enkel plastic maar alle verpakkingen zo veel mogelijk minimaliseren!
Op naar een hoopvolle en afvalarme toekomst!
Deze blog was eerder gepost op 23-07-2014, maar is nu geupdate.
Lees meer over afvalbesparing:
– Een bokaal afval per jaar
– Video-interview over Zero waste
– Ons rest-afval: 0,2%
– Halve afvalzak in 2015
– Een afvalzak per jaar
– Twee afvalzakken per jaar
– “Kleuter verbiedt zwerfvuil”
– Tevreden koper van kringloper
Tips afvalbesparing: voeding
– Boodschappenlijst
– Notenmelk maken
– Denk globaal, eet lokaal
– Onderweg lekker duurzaam
– Kraanwater
Tips afvalbesparing: verzorging
– Zelf shampoo maken
– Shampoo vrij!
– Zelf tandpasta maken
– De mond vol van tandpasta
– Composteerbare tandenborstel
– Wasbare luiers
– Schoon zonder zeep
– Verzorging: zonder is gezonder
Tips afvalbesparing: schoonmaken
– Wasmiddel maken
– Wasmiddel gekleurde was
– Afwasmiddel maken
– Composteerbare afwasspons en schoonmaakdoekjes
– Toiletpapier zonder plastic
– Katoenen zakdoeken
Tips afvalbesparing: zelf maken
– Zelf kweekpotjes maken
– Kaars maken van sinaasappel
– Zelf kaarsen maken
Tips afvalbesparing: kinderen
– Consuminderen met kinderen
– Duurzaam speelgoed
– Dilemma: 2ehands of eco-speelgoed?
– Zelf speelklei maken
– Druipklei
– Buitenkeukentje
– Lijm maken
Vind je deze blog inspirerend?
Steun onze vereniging, word donateur en geniet van de voordelen!
Mijn nieuwe blogs over onze eco-lifestyle in je mailbox?
Schrijf je dan in op de Nieuwsbrief.
Of neem een kijkje in mijn Webwinkel of Boekenwinkel waarmee je onze vereniging ondersteunt zonder dat het jou extra geld kost.
Evelien
Het bouillonprobleem kan je misschien oplossen met het recept van Annemiek Van Deursen in mijmeringen. Zij maakt denk ik zelf bouillon.
Ik heb het nog niet uitgeprobeerd dus of het lekker is kan ik je niet zeggen.
Groetjes
Marie-Paule
Of bouillon kopen in de verpakkingsloze winkel (als je die in de buurt hebt), dan vul je gewoon telkens weer je eigen pot.
Producten in “bulk” hebben ook een verpakking, vaak verpakt in karton en plastic. Soms kan je deze plastic niet recycleren. Zo makkelijk is net nog niet, je moet ook kijken “achter de schermen” .
Een prachtig discussie! Merci Eveline
Zelf bouillon maken met groentjes uit de tuin. En om niet elke keer nieuwe bouillon te moeten maken kan je bouillon groentjes dehydrateren en tot poeder maken.
@Britt: Het gaat hier niet zozeer over een oplossing voor bouillon, appelstroop of olijfolie, het zijn slechts enkele praktische voorbeelden waarbij zich bovenstaand afval-dilemma zich voordoet:
kies je voor verpakkingsmateriaal dat mij geen rest-afval geeft of kies ik voor vrepakkingsmateriaal dat mij wel rest-afval geeft, maar minder milieu-belastend is.
Tevens hebben wij een extreem laag energie-verbruik en slechts een tiental elektrische apparaten, dus geen dehydrator.
@marie-paule: Het gaat hier niet zozeer over een oplossing voor bouillon, appelstroop of olijfolie, het zijn slechts enkele praktische voorbeelden waarbij zich bovenstaand afval-dilemma zich voordoet:
kies je voor verpakkingsmateriaal dat mij geen rest-afval geeft of kies ik voor vrepakkingsmateriaal dat mij wel rest-afval geeft, maar minder milieu-belastend is.
Deze week is in ons buurt (Destelbergen bij gent) een bioplanet van colruyt geopend. Toen ik in de versafdeling mijn herbruikbare doosjes aanbood werd me vriendelijk meegedeeld dat dit niet de bedoeling was. Verontwaardigd argumenteerde ik over het feit dat ik zo toch minder afval produceerde. Maar jammer genoeg moest ik extra verpakking meenemen als ik de producten wilde. Dus colruyt heeft nog een beetje werk denk ik!
Is plastic inderdaad niet afbreekbaar? Ik heb op internet wel eens filmpjes voorbij zien komen van een machine waar je plastic in gooit en waar aan de andere kant aardolie weer uitkomt.
(niet dat ik zo’n voorstander van plastic ben, integendeel, maar ik vroeg het me toch af…)
Groetjes,
Liesbeth
Plastic vergaat nooit ,het valt uiteen in micro plastcs ,het zit al in mosselen,oesters,garnalen …in ons …plastic kan je ook niet eindeloos recycleren …het blijft micro plastics afgeven …plastic is een tiijdbom
Precies mijn gedachten!
Ik denk dat het komt dat plastic zo gemakkelijk te fabriceren is en lekker goedkoop.
Maar voor het milieu is het enorm belastend. Denk eens aan de vissen en de vervuiling van de zee. Pas geleden een filmpje op TV gezien, zelfs de meeuwen die open op het strand lagen, zag je met de inhoud van verschillende kleuren plastic.
Het glas is veel te duur om te maken, maar volgens mij wel beter voor het milieu?
En ik denk toch beter alles in glas te laten maken met statiegeld erop, zodat de mensen de boel wel inleveren en nergens weggooien want je ziet tegenwoordig ook heel veel vuil van plastic aan de kant van de weg liggen.
Er is afbreekbaar plastic gemaakt van maismeel of zeewier.Die van zeewier is ook eetbaar en zit vol gezonde stoffen, deze is al jaren geleden in China of Japan ( sorrie weet het niet precies maar zijn filmpjes van te vinden op facebook toen ik nog op facebook zat een aantal jaren geleden).
De plastic verpakkingen van aardolie waar wij het nu over hebben zouden dus vervangen kunnen worden door een van deze of inmiddels al weer nieuwe ontwikkelde alternatieven. Aangezien we in Nederland een ultimatum hebben voor bedrijven die plastic verpakkingen moeten vervangen voor alternatieven, ga ik ervan uit dat er hard wordt gezocht door ontwikkelingsbedrijven op gebied van milieu naar deze alternatieven.
in 2021 komt er dan eindelijk statiegeld op ook kleine plastic drinkflesjes.
wat mij verbaasd is dat dit niet altijd al zo geweest is. Al van kinds af aan ( geboren in 1981 dus al minimaal 30 jaar ) is mij de logica ontgaan van waarom op grote flessen wel en kleine flesjes niet? Machines kunnen makkelijk schakelen in hoogte namelijk.
Enfin een andere oplossing is dus statiegeld op al het herbruikbare plastic.
Ik lees in jouw blog Evelien dat je het hebt over dat plastic recyclebaar is, echter geld dit niet voor alle plastic, het merendeel is juist niet recyclebaar. Dat gaat de verbrandingsoven in en daar moet dus weer nieuw onafbreekbaar en on-recyclebaar plastic van gemaakt worden om de producten weer te kunnen verpakken. Dan spreek ik nog niet over de vervuilende chemische stoffen die vrijkomen bij dit proces.
Ook zeg je dat kokosolie in plastic emmers zit maar ik ken eerdere merken waarbij deze wel in een glazen pot zitten. Glazen potjes hergebruik ik ook regelmatig thuis voor het opbergen van etenswaar of knutselen e.d.
Wat ik mij wel afvraag is hoe belastend is het schoonmaken van glazen flessen en potten voor hergebruik. hier gaat namelijk veel energie en water bij gepaard en wie weet wat voor stoffen om het schoon te krijgen. Zou je dit kunnen uitzoeken misschien als aanvulling op dit onderwerp?
Met vriendelijke groet,
Stella
@Stella: Het probleem met “afbreekbaar” plastic, is dat het niet daadwerkelijk gecomposteerd wordt, zoals al meerdere keren in de reacties hier is vermeld. In theorie zijn ze composteerbaar, maar in de praktijk duurt het proces langer dan in de composteer-verwerkingen gangbaar is en dus worden ze uiteindelijk alsnog verbrand.
In theorie dus een mooi principe, maar in realiteit helaas nog slechter vooor het milieu dan gangbaar plastic omdat dat tenminste nog wel deels gerecycled wordt.
In Belgie worden plastic verpakkingen al veel langer en beter gerecycled dan in NL, dus het is ook per land afhankelijk in hoeverre plastic hergebruikt wordt.
Mooi om glazen potten thuis te hergebruiken, maar je kan toch niet alle potten eeuwig blijven hergebruiken?
Voor mij is dat slechts uitstel van executie, want het wordt toch een keer afval.
In mijn blog hierboven staan al de levenscyclusanalyse-cijfers van statiegeld-glas vermeld.
Kokosolie is verkrijgbaar in glazen potten!
@la merlette blanche: Maar de vraag is juist of glas beter is dan plastic voor het milieu?
Op deze post was ik aan het wachten, mooi overzicht!
Ik heb in Leuven ook veel moeite gedaan om zelf een potje te mogen meenemen om in de Alma een slaatje te scheppen. Na veel over-en-weer-gemail mocht het écht niet, omwille van hygiënische maatregelen: je komt met de schep in je eigen potje, en dat is niet gegarandeerd voldoende proper / vrij van bacteriën, waardoor je andere klanten potentieel in gevaar kan brengen. ’t Ging daar natuurlijk ook om “natte” slaatjes en zo en niet om droge producten zoals noten en meel, waarbij het me makkelijker lijkt. Misschien is dat ook de reden bij de bioplanet?
Ook zo m’n bedenkingen wat Colruyt betreft. Ze leveren zeker inspanningen, vooral wat energieverbruik betreft lijkt me. Wat verpakking betreft vind ik ze nergens staan. Ik stuurde een tijdje geleden een brief omdat ik me eraan stoor dat hun biogroenten en -fruit zo milieu-onvriendelijk verpakt zijn en ik vroeg of dat niet anders kan. Geen antwoord.
Die verpakking zou te maken hebben om “kruisbesmetting” te voorkomen. Ik erger mij er ook aan… De bioboer in de buurt verkoopt zijn komkommers wel duurder maar zonder plastic, ik investeer liever in hem😉
Beste Evelien,
zoals je zelf beschrijf blijven sommige vraagstukken discussiepunten waar je niet uit komt. Het is maar vanuit welk standpunt je de zaken bekijkt. Kijk je naar de ecologische footprint met betrekking tot het produceren of bekijk je het vanuit het afvalperspectief. Wie had ooit 50 jaar geleden gedacht dat microplastic zouden bestaan die ons lichaam kunnen binnendringen. Daarnaast zijn chemische veranderingen, bijvoorbeeld het maken van zowel plastic als glas, nooit omkeerbaar. Zo zie je maar dat er nooit een volledig antwoord is.
Ik heb mij in de Bioplanet ook al aangeboden met uitgewassen potjes van broodbeleg van hun versafdeling (de toog met bediening). Hun eigen potjes dus. Maar ze wilden ze ook niet hervullen. Ik denk dat het niet mag van de voedselinspectie om hygiënische redenen. Maar de potjes zouden wel recycleerbaar zijn, werd mij bevestigd door 2 Bioplanet-medewerkers. Dus gooi ik die nu bij het GFT.
Hard gewerkt Evelien! Fijn om alles op een rijtje te hebben. Wordt bij de LCA ook de CO2 impact van retourvervoer en omsmelten/schoonmaken meegenomen?
Hoe vaak kan blik trouwens gereyceld worden, weet je dat? I.v.m. de vaak slechte sociale- en milieuomstandigheden bij de winning van metalen koos ik altijd voor glas i.p.v. blik. Begin me nu af te vragen hoe dat zit met die keuze.
Groetjes,
Cecile
@Cecile: Ja, ook retourvervoer, schoonmaken en omsmelten is in de LCA meegenomen.
Evelien,
Mooi artikel. Echter, wat je uit het oog verliest is het gezondheidsaspect bij gebruik v. Plastic vs. Glas.
Dag Evelien, het is inderdaad een groot dilemma, bedankt voor je onderzoek en bevindingen te delen! De weerstand om plastic te gebruiken blijft voor mij toch groot, ook al kost het dan minder energie om het te maken. Het kost eindeloos veel energie om het weg te krijgen want het gaat immers nooit meer weg. Uiteindelijk komt het altijd in de natuur terecht omdat het na afzienbare tijd verbrokkelt, wegwaait, ergens ligt te liggen, … en het is ook niet oneindig recycleerbaar. Glas kan je daarentegen wel blijven recycleren en als er al dan niet per ongeluk al ‘ns wat glas in de natuur belandt, zal dat nooit zo’n schade aanrichten als plastic. Maar het is een beetje kiezen tussen de pest en de cholera natuurlijk…
Groetjes,
Molly
Welke milieu impacts zijn er precies meegenomen in deze LCA’s? Gaat dit alleen over energieverbruik?
Zo’n lijstje als hier in je blog hangt namelijk af van hoe je milieuproblemen op een ranklijst zet. Vinden we bijvoorbeeld plastic soep erger dan energieverbruik? Of vinden we energieverbruik erger dan plastic soep? Dit hangt bovendien af van lokale omstandigheden en details zoals waar die energie vandaan komt (wind vs zon vs kool enzovoorts).
Idealiter zou je niet alleen milieuimpacts meenemen, maar ook gevolgen voor de gezondheid en kosten (externalities) van glas versus plastic. Want ook al zijn er opties voor recyclen, heel veel plastic komt in de natuur terecht en de kosten voor het opruimen zijn enorm. Dat zelfde geldt natuurlijk voor schade aan de gezondheid van mens en dier. Die kosten zijn eigenlijk (mijns inziens) niet uit te drukken in geld.
Je hebt inderdaad een goed punt dat je niet simpelweg plastic moet vervangen door glas of andere materialen, maar afval in het algemeen zo veel mogelijk moet vermijden. Zoals Emily van Leven Zonder Afval zo fantastisch evangeliseert: Refuse, Reduce, Reuse, Recycle, Rot.
Er wordt in bovenstaande reacties meerdere keren gemeld dat glas beter gerecycleerd wordt dan plastic, dat plastic uiteindelijk defragmenteert en op die manier in de natuur terecht komt.
Dat plastic uiteindelijk in de natuur terecht komt, heeft niets te maken met de grondstof zelf, maar met het feit dat deze minder goed ingezameld wordt. Zoals in de blog ook staat vermeld is glas een luxere verpakking en plastic vooral een meeneem-verpakking door zijn veel lagere gewicht.
Als er betere inzameling van plastic zou zijn, zoals nu ook bij glas het geval is, zou deze veel beter gerecycleerd kunnen worden en minder in de natuur terecht komen.
Voor iedere grondstof (plastic, glas, blik, papier, drankkarton) die gerecycleerd wordt, zijn energie en nieuwe grondstoffen nodig. Want een grondstof degradeert bij ieder gebruik. Om die grondstof te recyclen heb je dus input nodig van nieuwe hoogwaardige grondstoffen en energie.
Recycling van glas spaart “slechts” vijftien procent energie uit, ten opzichte van de productie van nieuw glas (bron: Milieu Centraal).
Ik ben absoluut géén voorstander van plastic! Wil gewoon enkel bewust maken dat andere verpakkingsmaterialen ook milieubelastend zijn. En dat de beste oplossing dus is om alle verpakkingen (van welke grondstof dan ook) zoveel mogelijk te vermijden!
@Molly: glas in de natuur is volgens mij veel schadelijker dan plastiek. Het degradeert denk ik nooit, kan branden veroorzaken en mensen en dieren kunnen er zich aan kwetsen.
@Lies: een interessant artikel over al dan niet bio-degradeerbare plastics kan je hier lezen.
De potjes van de BioPlanet zijn PLA, waarvan het artikel zegt:
“PLA. Dat is een biogebaseerd plastic. En biodegradeerbaar. Maar besef wel dat het voor biodegradatie een ’thermische trigger’ nodig heeft. Die is er in een industriële composteringsinstallatie, waar de temperatuur 55 à 60°C haalt. Maar die ’trigger’ is er niet als een product uit PLA in de berm of de zee terechtkomt. Dan degradeert het niet, of enorm veel trager. ”
Maar ook dat flessen of potjes uit PLA de recyclage van PET bemoeilijkt.
In de meeste gemeenten mag biodegradeerbare plastiek (potjes, zakjes, enveloppe-omhulsels, …) niet in het GFT omwille van 2 redenen
1) de bio-plastics composteren moeilijker dan groenafval
2) het is moeilijk te herkennen of het plastiek wel degelijk composteerbaar is, zowel voor de burer, als voor de afvalophaler. Daarom de éénduidige communicatie: niet in het GFT.
De europese regels voor “biodegradable plastics” sluiten niet aan bij de werkelijkheid in de afvalverwerkingsbedrijven. Het plastic heeft veel langer de ideale omstandigheden nodig dan het huidige ingerichte proces in de real world. Gelukkig zie je dat er meer bewustzijn komt, ook van de fabrikant. Biologische paprika’s zitten nu gelukkig weer in gewoon plastic wat mee kan in de recycling in plaats van in het restafval.
@Marco Veenstra: Klopt helemaal!
Op mijn site kun je ook een video bekijken dat “biodegradable plastics” uiteindelijk bij het restafval belanden en dus eigenlijk nog slechter zijn dan gewoon plastic, omdat dat tenminste nog gerecycled wordt.
Het spijt mij te moeten zeggen maar niet alle plastics zijn recyclebaar.
Bijvoorbeeld chipszakken en koffiepakken ( ofwel andere plastic folie met metaallaagje ) , zwarte plastic schaaltjes en vleesschaaltjes van piepschuim, ( bron milieu certraal) horen bij het restafval en worden niet ingezameld bij het plastic voor hergebruik.
Daarnaast mag je plastic dat geen verpakking is ook niet inzamelen bij het plastic dat wordt opgehaald voor recycling.
Denk aan: speelgoed, plastic borden, enz.
Op plasticsoupfoundation.org staat dat er van al het plastic dat wereldwijd is geproduceerd sinds de jaren 50 van de vorige eeuw, slecht 9 procent is gerecycled.
een beter systeem en het stimuleren van gedragsverandering door bewustwording zal wellicht helpen bij het goed inzamelen maar het feit blijft dat niet alle plastic te recyclen IS!
Welke wel?
Vooral de harde plastics gemaakt van HDPE
Andere harde kunststoffen van PVC3 niet zoals rioleringspijpen, kunststof kozijnen enz.
Bij andere kunststoffen staat dat het veilig is, men bedoelt hiermee “veilig voor gebruik en bij de productie m.b.t. de stoffen die vrijkomen. Men heeft het hier NIET over dat het recyclebaar is.
Bron: o.a. plasticsoupfoundation.org en diverse documentaires o.a. op BBC en een Nederlands programma.
De stelling dat plastic recyclebaar is wekt dus de suggestie dat dit voor alle plastic geld ,wat dus niet klopt.
Daarbij komt nog iets anders, op dit moment wordt het wel recyclebare plastic eerst geexporteerd naar Azie ( dit heeft ook schadelijke milieu effecten )
Dan moet het plastic eerst een proces ondergaan die ofwel chemisch ( nooit natuurvriendelijk lijkt mij) is ofwel termisch voordat het afgebroken is tot de moleculen die weer te gebruiken zijn als grondstof voor nieuwe chemische producten.
@Stella: Nogmaals, per land en daar dan ook nog per regio, verschilt de inzameling enorm!
Wij kunnen hier op het containerpark vijf verschillende soorten plastic apart inzamelen:
– plastic folies
– plastic flessen (fridsdrank)
– kunststof flessen (wasmiddel, etc)
– hard plastic van speeltoestellen, tuinstoelen etc.
– drankkartons
Ik zeg niet dat al het plastic gerecyled wordt, maar dat de inzameling en de verwerking dus wel enorm per land verschilt en de Nederlandse situatie daarom niet de maatstaf voor de mondiale recycling is.
Ik ben ook niet voor plastic, verre van!
Mijn blog draait om bewustwording, dat we dus niet enkel plastic dienen te bannen, maar inzicht krijgen dat élk verpakkingsmateriaal dus een milieu-impact heeft.
Het klopt inderdaad wat u zegt dat deze soort afbreekbaar plastic niet bij het gft mag. Ik heb biologisch afbreekbaar cadeau-folie gevonden van maiszetmeel.
Omdat de vuilnismannen de gewone en deze variant niet uit elkaar kunnen houden mag het inderdaad niet bij het groen afval. maar dit is geen probleem want ook al zit het tussen het restafval, het zal alsnog afbreken. Het verschil zit em dus in het feit dat ik nu iets in de vuilnisemmer kan gooien van de restafval zonder mij daar eens een keert schuldig over te voelen of mij zorgen hoef te maken dat het niet recyclebaar of niet afbreekbaar is.
Mocht dit rest afval verbrand worden dan is dat bij deze folie dus geen probleem want ook dan zal er geen chemische stoffen door vrijkomen.
@Stella: Er komen bij verbranding van afbreekbaar plastic geen chemische stoffen vrij, maar wel CO2 van de verbranding.
We dienen niet enkel subjectief te kijken naar ons schuldgevoel, maar objectief naar de gehele cyclus.
Dus niet alle plastic vervangen door zogenaamd afbreekbaar plastic, dat is enkel greenwashing, want de afvalberg wordt daar niet minder door!
De beste oplossing is gewoon voor zo min mogelijk afval verantwoordelijk zijn, ongeacht of dat nu glas, gewoon plastic of afbreekbaar plastic is.
colruyt, bioplanet, zerowaste? Zou leuk zijn… ik erger me ook vreselijk aan al dat plastiek rond de groenten, zelfs bij bio-groenten….
Tip voor het bouillon vraagstuk: gebruik geen bouillon :-), wij gebruiken herbamare van dokter Vogel en meer heb je niet nodig voor zalige soep.
En kokosolie in plastiek? Opletten met deze kokosolie, ontgeurde kokosolie heeft een enorm milieubelastend proces achter de rug en is veel minder gezond!!!
@liesbet: Maar die herbamare is toch ook verpakt, daarmee is het verpakkingsprobleem toch niet verholpen?
Dag Evelien, fijn dat het probleem scherp wordt gesteld. Wat me niet zo duidelijk is, en waar ik wel benieuwd naar ben : wat hebben jullie beslist over jullie dilemma’s ?
@katrien: We zijn er hlaas nog niet echt aan uit…, omdat mijn weerstand tegen plastic ook toch nog groot is. Blijft dus een dilemma!
Simpele tip: let bij aankoop ook op welke verpakkingen herbruikbaar zijn in het huishouden!
Genoeg inspiratie te vinden op het internet…
@Michelle: Maar je kan toch niet eeuwig extra verpakkingen blijven hergebruiken in huis?
We hebben hier een voorraadje glazen potten die we hergebruiken, maar met alle extra “nieuwe” lege glazen potten kunnen we helaas niets anders doen dan naar de glasbak brengen.
@Evelien: inderdaad, genoeg is genoeg.
Maar denk breder dan enkel voorraadpotjes: met veel ‘afval’ kun je bv. ook leuke decoratie maken, voor zowel binnen- als buitenhuis, eigen gebruik of cadeau…
Maar daar moet je dan wel de tijd en zin voor hebben, natuurlijk!
@Michelle: Ik ben niet zo van decoraties, meer van het minimalisme 😉
Maar stel dat je je glazen potten wel gebruikt voor decoratie, dan is dat voor mijn geen oplossing van het probleem, maar enkel uitstel van executie, want op een gegeven moment zul je het toch weg gaan gooien en komt het alsnog op de afvalberg terecht.
Interessant artikel, zeker omdat ik in het kader van mijn blog onlangs een zero waste uitdaging onder vrienden georganiseerd heb. De bedoeling was dat 5 deelnemers een doos kregen met daarin 5 uitdaging rond het reduceren van afval in hun dagelijks leven, die ze 30 dagen moesten volhouden. In het kader daarvan heb ik een gelijkaardig onderzoek naar de impact van verpakkingen gedaan . Mijn conclusie was toen dat tetra en herbruikbaar glas de kleinste impact hebben, PET kwam ergens tussenin, en blik en wegwerkglas zijn altijd een slechte keuze. Nu, mijn eindconclusie was net als jij dat het vermijden van verpakkingen op de eerste plaats moet komen. Daarom dat ik blij ben met de opening van Robuust deze zondag!
@Michelle: hergebruik van afval (zoals voor decoratie bv.) heeft eigenlijk alleen echt nut wanneer dit ervoor zorgt dat je in de toekomst minder afval moet produceren, bv. door de aankoop van een nieuw product. Anders is het sowieso beter om het afval gewoon te vermijden.
Het grootste probleem van plastic, en blik, is, vind ik, nog los van dat het gemaakt wordt van eindige stoffen, dat het niet in de recyclage belandt, maar lamlendig in de natuur. In Nederland is daarom de actie begonnen: Statiegeld moet blijven – ook op fb. De fabrikanten willen het statiegeld op frisdrankflessen afschaffen, terwijl de straten en grachten nu al vol liggen met de statiegeldloze kleine flesjes en blikjes. Wat moeten we? Beboeten van vervuilers, net als in Singapore? Belonen – dus statiegeld- werkt beter toch? En dan wel laten transporteren met energiezuinig vervoer.
M.b.t. het opleuken van verpakkingen als interieurdecoratie: als je plastic of glas een lik verf of lijm geeft, is het helemaal nooit meer te hergebruiken, dus waste. Leuk het dan zo op dat de ontvanger het alsnog kan laten recycleren…
Heel erg inspirerend, jouw blog. Sinds januari dit jaar hebben we hier in de gemeente een aparte plastic/metaal/tetrapakken kliko. Ik heb nu mijn afvalscheidingsstation in mijn keuken uitgebreid. Doosje voor het oud papier, tasje voor de statiegeldflessen, tasje voor de glasbakpotten/flessen, oude amsterdamse zinken vuilnisbak voor het afval wat in de plastic/metaal/tetrapakken kliko moet, gft emmertje met deksel voor het te composteren afval, zinken emmertje met deksel voor het restvuil. Na 4 maanden is het laatste nog niet eens voor een kwart vol (ongeveer 2 1/2 liter dus).Ik schat dat ik per jaar ongeveer een kwart tot een derde vuilniszak restafval zal hebben. De rest wordt allemaal hergebruikt. De kliko voor het plastic/metaal/tetrapak afval is nog niet eenderde vol na 4 maanden dat wordt dus ongeveer 1 volle kliko per jaar. Ik ben wel alleenstaand. Voor een gezin zou je deze resultaten vermoedelijk met drie of vier moeten vermenigvuldigen. Overigens eet ik wel (matig) biologisch vlees en duurzame vis en kaas en melkproducten en heb geen moestuin. Maar ik kook alle maaltijden zonder voorbewerkte producten te gebruiken en let ook op zo min mogelijk (plastic) verpakkingen. Ook veel van (biologische) markten, dus zonder verpakking.
@Veronica: Bedankt voor je compliment.
En wat een mooie prestatie zeg!
Bij Bioplanet kan je vanaf nu blijkbaar wel je eigen potjes meenemen. Een goede vooruitgang 🙂
@Silke: Wat super!
Hey Evelien,
Nav dit bericht (ik ben het even terug moeten gaan zoeken 😉 ) vroeg ik me af wat jij denkt van het volgende. Ik schrijf graag met een vulpen, dat is een persoonlijke voorkeur. Ik gebruik tot nu toe de standaard plastic vulpenvullingen. Recent was ik aan het lezen omdat ik overweeg een duurzame vulpen voor mezelf te kopen (misschien deels ook wel omdat het oog ook wat wil, ik geef het toe!). En toen kwam ik erachter dat de meeste vulpenfabrikanten zeker voor de meer duurzame pennen compatibele converters hebben, waarbij je dus de inkt opzuigt uit een inktpot in de converter en die dan in de vulpen klikt, zoals in de goede oude tijd ergens 😉 . De converter is dan wel nog van plastic, maar herbruikbaar. Een inktpot is, neem ik aan, uit glas. De klassieke vullingen zijn van plastic. Ik vraag me nu af welke optie het meest milieuvriendelijk is? Glas geeft volgens jouw schema meer belasting, maar voor 1 glazen inktpot staan natuurlijk x aantal plastic vullingen. Ik ben benieuwd naar je mening!
@Ellen: Leuke vraag!
Ik kan geen levencyclusanalyse van beide opties berekenen, daarom kan ik geen gefundeerd antwoord op je vraag geven.
Maar gevoelsmatig zou ik zeker voor de hervulbare pen met glazen inkpot gaan, vanwege het feit dat je dan veel minder afval hebt en ook omdat je zo kiest voor een hervulbare optie.
Veel schrijfplezier!
@Ellen: lukt het met de hervulbare inktpatronen? Indien je de glazen inktpot ook kunt hergebruiken door deze in de winkel te laten hervullen vanuit bv. een groter vat ben je nog beter bezig! (en hopelijk worden die vatjes inkt dan ook herbruikt)
Het lukt zeker. Ik heb ondertussen een 2de pen zelfs 🙂 . Of ik de pot ook kan laten hervullen is een goede vraag in feite. Ik ben die optie tot nog toe nog niet tegengekomen.
Hoi Evelien. Jij hebt volgens mij al heel wat berekeningen gedaan, dus misschien weet jij antwoord op mijn misschien wel domme vraag. Ik heb altijd gedacht dat grootverpakingen milieuvriendelijker zijn dan kleine, ik koop bijv mijn schoonmaakmiddelen (azijn, wasmiddel) per 5 liter en schenk ze dan over in een oude kleinere fles. Hetzelfde met olie enzo. Maar klopt deze redenering eigenlijk wel; of wordt er voor 1 grote fles/doos/pot net zoveel materiaal gebruikt als 5 kleinere verpakingen met in totaal dezelfde inhoud??
@marjon: Hoe meer inhoud je hebt, hoe minder oppervlakte in verhouding. En hoe minder oppervlakte, hoe minder materiaal. Dus het is inderdaad echt beter om grootverpakkingen te kopen ipv kleine verpakkingen.
Pingback: (spuit)Waterproof – Eco Friendly Budget Safe
Wat betreft de uitleg die Milieu Centraal geeft:
Veel mensen denken dat glas milieuvriendelijker is ‘omdat je het kunt recyclen’. Met plastic kan dat inmiddels overigens ook…
Dit is niet 100% correct. Plastic kan slechts voor een klein deel terug gerecycled worden naar hoogwaardig plastic, waarvan hier een groot deel eindigt als fleece of bakjes voor champignons of dergelijk… Het wassen van fleece -> microplastics in zee want in België zijn hier in waterzuiveringsinstallatie geen filter zoals in Nederland. Bakjes voor champignons belanden een cycle later gewoon bij restvuil.
België is staat in Europa hoog aangeschreven qua recycling, maar de eindproducten lijken slechts een argument om het gebruik van plastics te rechtvaardigen.
Goeie dag,
Zeer interessante en moeilijk begrip verpakking.
Maar ik vraag me dan soms af. Hoe deden ze dat vroeger dan, toen ze geen plastiek kenden… ?
Je tekst over kokosolie versus olijfolie, zou ik zeggen waarom geen zonnebloem olie. Je kan op het moment zelf verse zonnebloem olie persen, met bijvoorbeeld de Piteba pers. Of persen en bewaren voor later (wel een korte bewaartijd). Zelf heb ik geen ervaring omwille dat ik geen grote tuin heb, waar ik veel zonnebloemen kan plaatsen. Maar dit is misschien een idee voor in de toekomst als we verhuizen…
@Andy: Zonnebloemolie is niet zo goed voor de gezondheid en mijn gezondheid is belangrijker dan afval-vrij leven.
Wat ik mis in het artikel en reacties, excuus als ik eroverheen gelezen heb, is het feit dat een vrachtwagen vol glazen verpakkingen vele malen zwaarder is en dus veel meer (fossiele)brandstof zal gebruiken dan een vrachtwagen met plastic verpakkingen. Natuurlijk zou je hem minder kunnen beladen maar dan moeten er meer wagens rijden, dus lood om oud ijzer. En zolang het opwekken van electriciteit nog niet echt milieuvriendelijk gaat, in voldoende mate, zijn electrische wagens ook nog geen echte optie. Om nog maar niet te spreken over het produceren en weer afbreken van de benodigde accu’s.
@Leon: Inderdaad, glas is veel zwaarder in het transport dan plastic.
Dat transport is dus meegerekend in die levenscyclusanalyse en één van de redenen waarom glas meer CO2 uitstoot dan plastic.
Ook bij statiegeld-flessen is dat een groot probleem, vanuit idealisme is het zeker goed om grondstoffen te hergebruiken.
Maar de glazen flessen eerst bij de winkels ophalen, dan transporteren naar een schoonmaak-installatie, daarna transporteren naar een vul-installatie en vervolgens weer distribueren naar de winkels vraagt onzettend veel transport. Plus glas is relatief zwaar, dus statiegeld-flessen hebben (helaas) een grotere milieu-impact dan je zou verwachten!
We ademen en eten plastic. Voortdurend. Plastic is overal. In de lucht, in ons water, in ons voedsel, … Bekijk deze video’s voor de gezondheidsimpact van plastic.
Naast de gezondheidsrisico’s is plastic helemaal niet zo goed recycleerbaar en blijft zo goed als eeuwig bestaan. In het Westen denken we dat we goed bezig zijn door voorbeeldig te recycleren, terwijl we al die jaren gewoon ons plastic afval in het verre Oosten dumpten. Zie hier hallucinante beelden.
Plastic heeft zeker zijn nut, denken we alleen maar aan alle levens die het gered heeft van Corona. Maar veel plastic wordt ons opgedrongen, dit door marketing en opgelegde behoeftes van machtige plasticproducerende bedrijven. Want ons kapitalistisch systeem kan enkel maar draaien op consumentisme.
@Soso: Ik ben ook niet voor plastic!
Maar het probleem is dat glas helaas een grotere milieu-impact heeft dan veel mensen denken.
Mijn blog draait om bewustwording, dat we dus niet enkel plastic dienen te bannen, maar inzicht krijgen dat élk verpakkingsmateriaal dus een milieu-impact heeft.
Minder kopen en minder weggooien, dat proberen wij. Ik maak veel zelf (jam, siroop, vruchtensap, yoghurt, brood, …) Hergebruik van eigen verzamelde glazen potten en plastic bakjes… Verder de verpakkingsvrije winkel… Ik denk als iedereen wat consumindert en bewust koopt dat we al een hele stap voorwaarts zetten voor zowel milieu als klimaat…
Bewustmaking en bewustwording…
Dank je wel voor deze blog, die het verhaal van plastic en glas wat beter uitlegt.
@G: Mee eens en merci voor je compliment!
Hallo Evelien,
Het blijft een dilemma wat is het beste.
Ook ik denk dat we bij ons zelf moeten beginnen en minder afval moeten produceren.
Wij kopen eigenlijk nooit fris, sap of andere dranken, zo hebben we daar geen afval van. We drinken alleen water, koffie of thee en dan meestal thee van verse kruiden uit de tuin.
Toch kies ik nog steeds voor glas als we andere verpakkingen hebben. Het voelt niet goed om plastic te gebruiken.
Het blijft een worsteling om te doen wat het beste is.
Fijn dat je uitzoekt wat voor effect het heeft op het milieu, dank je wel hiervoor.
Groetjes, Marita
@Marita Verkoyen: Bedankt voor je compliment!
Ik deel je mening, de belangrijkste stap is gewoon afval verminderen!
En de cijfers zeggen dat plastic minder schadelijk is, maar plastic voelt gewoon niet goed, het is inderdaad een worsteling.
Ik probeer het positief te bekijken: een eco-uitdaging 😉
Inderdaad, is dit een moeilijk beslissing.
Plastiek is een goed modern instrument, waar er veel mee gedaan kan worden. Het zit overal, zowel zichtbaar als onzichtbaar. Als je in een huis rondloopt bedenkt maar wat er allemaal van plastiek verstopt is. Stopcontacten, plastiek netje om mozaiekjes vast te houden, tussen wand tegels worden er plastieken houders geplaatst om de voegafstand te bepalen, electriciteits kabels, …
Maar plastiek word ook zeer veel gebruikt in de voedingsindustrie als verpakkingsmiddel. Er wordt hier vermeld door velt dat glas uit een natuurlijker product komt. Plastiek trouwens ook, het is afkomstig van aardolie, aardolie is afgestorven plankton. Alles dat we hebben komt van een natuurlijk product, want anders zou het niet bestaan.
Plastiek is niet slecht, maar wij als mens gebruiken het verkeerd. Dit is het grootste gevaar. Zoals er werd gekeken, is glas herbruiken veel minder duurzaam dan PET.
Er is maar iets van 8% van al de plastiek soorten die niet kunnen worden hersmolten. Dus is het aan ons, om minder van die specifieke plastiek te gebruiken, en de andere soort plastiek beter te recycleren. Daar zit het een beetje, België gebruikt maar PET om te hersmelten. Er is nu wel een opmars met de nieuwe PMD zakken (maar nog niet overal in België).
Hierbij wil ik uiteindelijk zeggen, dat gebruik maken van PET-flessen goed is, beter dan glas, qua milieu inpakt na 2de gebruik.
Voor het maken van de PET-flessen (1ste maal) heb ik nog geen informatie gevonden, maar ik vermoed dat dit milieu vervuilender is dan glas. Dit omwille dat aardolie eerst met gewonnen worden. Er wordt al gas verbrand (zie de torens met vlam) in de boorplatforms. Transport olietankers, waar er veel olie in zei terecht komt. Transport op het land (dat heb je ook met glas), CO2 uitstoot door opnieuw gebruik van aardolie…
Het gebruik van afbrekende ‘plastiek’ zou meten een interessanter toekomt moeten hebben. Hopelijk komt er met ter tijd geen wetenschappelijke artikel dat er om één of andere reden ook vervuiling zou teweeg brengen.
@Andy: Bedankt voor je mooie aanvuling!
1 geen dilemma, weten wat het beste is zou gelijk moeten staan aan dat doen, simpel.
2 gebruik bepaald ook een hoop, ik moest hier een vloer maken en heb daarvoor beton gebruikt. Maar eerst glazen flessen bewaard dus ik had maar 6 zakken cement nodig waar anders 40 nodig souden zijn. Glas geeft de stevigheid dat plastic niet bieden kan… Moet nog een vloer maken en 40 tot 50 cm verhogen in een andere plek, eveneens 10 zakken a 35kg cement zal genoeg zijn door glas het meerendeel van de m3 te laten vullen.
Dus hoe ga je om met je spullen. Ik verzamel al het moeilijk te recyclen plastic (zwart bijv.) en ga dat gebruiken als opvulling voor beton stenen waar ik een brug mee ga maken, een stevig weinig wegend resultaat met een fractie van milieu belasting ondanks lang meegaand als normaal.
Dus het is eigenlijk schrikken dat jij liever goede sier naakt net eeb potje restafval dan de keuze te maken voor wat je weet dat het beste is. Dan ven je bewust op het hellende vlak gaan staan, jammer.
Hey Evelien,
tja, alles is relatief hé, en op de duur weet je niet meer zo goed wat nu wel en niet goed/beter is voor het milieu. Daarbij komt dat het milieuaspect maar één ding is, bij de keuzes tot aankopen die we doen. Aspect gezondheid is bv ook iets wat meespeelt, en dan heb ik inderdaad ook minder vertrouwen in plastic verpakkingen dan in glazen verpakkingen.
Zelf koop ik nooit nog bouillon, het gaat prima om soepen en andere gerechten te kruiden met zout en met gedroogde kruiden allerlei. Mijn man proeft geen verschil, je moet hierin wel wat durven experimenteren…
Kokosolie of olijfolie : tja, ze zijn totaal anders in gebruik. Kokosolie is veel beter om te verhitten, olijfolie heeft vooral waarde onverhit (of toch niet te heet verwerkt). Zelf koop ik altijd EV kokosolie in glazen potten. (bv bij Pit&Pit, of Koopjesdrogisterij, daar kan je ze redelijk goedkoop vinden) Ik koop ze in bulk, zodat we ineens voorraad hebben voor heel lang.
Wij hebben hier thuis ook een “containerpark” gemaakt om alle afval te sorteren, dat neemt al heel wat ruimte in beslag. Nog een reden meer dus om afvalvrijer te proberen leven…
Bedankt voor alle inspiratie!
@Chris: Bedankt voor je compliment!
Het klopt dat ik het gezondheidsaspect niet heb meegenomen, omdat ik het nu dus over het afval-dilemma wilde hebben.
Want als je meerdere aspecten meeneemt in het onderzoek, dien je ook een weging aan te brengen in hoeverre ieder aspect meetelt in het uiteindelijke resultaat en dat is zeer subjectief.
Daarom dus enkel de levenscyclusanalyse van verpakkingsmaterialen en het bijbehorende afval-dilemma.
Deze blog gaat niet over een oplossing te zoeken voor bouillon, appelstroop of olijfolie, het zijn slechts enkele praktische voorbeelden waarbij zich bovenstaand afval-dilemma zich voordoet: kies je voor verpakkingsmateriaal dat mij geen rest-afval geeft of kies ik voor verpakkingsmateriaal dat mij wel rest-afval geeft, maar minder milieu-belastend is.
Geweldig artikel! Ik zat altijd met het idee dat plastic schadelijker is voor het milieu dan glas. Nooit verwacht dat het juist glas kan zijn. Zo zie je dat je nooit te oud bent om iets nieuws te leren. Dank je voor deze interessante artikelen. Ga zo door!
Interessant. Hoe kan ik nu bv een blik bonen vergelijken met een pot? Moet ik dan het gewicht van beide nemen, en dan het glas met 2 vermenigvuldigen om te kunnen vergelijken? Is er dan ook rekening gehouden met het plastic laagje in het blik?
Bvd
@Berend: Er zijn onderzoeksbureaus die deze vergelijkingsstudies uitvoeren en met alle aspecten rekening houden.
Super interessant onderwerp dit; complimenten!
Ik ben ook benieuwd wat aardewerk zou kunnen betekenen in dit opzicht. Lijkt me mogelijk nog milieuvriendelijker, maar we zullen allerlei slims moeten verzinnen om het makkelijk vervoerbaar te krijgen.
Hoi @GreenEveline. In je verhaal refereer ja naar een studie van Ecolife. Heb je die bron ook voor ons?
@Sergio: Die studie van Ecolife had ik zelf aangevraagd, het betreft dus niet een algemene studie, en de cijfers lees je in bovenstaande blog.