Op een donderdag hebben we oudercontact op school en moeten stressen om weer op tijd thuis te zijn omdat Olaf voor muziekles opgehaald wordt.
Olaf staat braaf aan straat te wachten tot hij opgehaald wordt. Maar die moeder komt niet.
Ik naar de garage om omvormer aan te zetten, vervolgens naar boven om modem aan te zetten, dan paar minuten wachten tot telefoonlijn beschikbaar is, ondertussen in mijn papieren adresboekje telefoonnummer van die moeder opzoeken, haar bellen, maar ze neemt niet op. Vervolgens bel ik die vader, maar die is aan het werk en weet van niets. Dat is niets voor zijn vrouw dat ze niet komt, dus hij wordt ongerust.
Dan denk ik, ik zal de voicemail eens checken, doe ik zelden, vergeet dat altijd...
Blijkt dat de muziekschool heeft gebeld dat juf ziek is en les niet doorgaat. En of ik alsjeblieft mijn gsm-nummer wil doorgeven, dan kan ze mij voortaan (net als alle andere ouders) de groeps-sms sturen.
Bel natuurlijk gelijk die vader weer op om het uit te leggen, hij ook weer gerust.
Potverdorie, had ik niet zo hoeven jakken met oudercontact, had Olaf niet kwartier voor niks aan straat hoeven staan en had ik die vader van klasgenootje niet ongerust hoeven maken.
Toen dacht ik echt, nu heb ik Olaf, de ouders van klasgenootje, muziekschool en mezelf onnodig stress/werk bezorgd, omdat ik nog een vaste telefoon heb.
2. Noodnummer bellen duurt te lang
Ik wilde de kinderen uitleggen hoe ze 112 moesten bellen, als er een keer iets voorvalt.
Dat ging zo:
3. Vaste telefoon en off-grid gaat niet samen
We zijn Off-Grid, maar de eerste winter lukte het ons niet om off-grid te blijven, ondanks ons verbruik van slechts 325kWh/jaar, moest ik helaaas toch weer tijdelijk op het net aansluiten.
Dus maatregelen genomen hoe we dan wel off-grid konden blijven.
En de grootste verbruiker was bij ons de modem, die we hebben voor onze vaste telefoonlijn en internet. Het apparataat zelf verbruikt niet veel, slechts 7 Watt.
Maar of ik nu tien apparaten aan heb staan of slechts één, ik moet daar de omvormer voor aanzetten: om van 48 Volt van de batterijen 220 Volt te maken. En die omvormer vraagt 30 Watt, ook geen grootverbruiker, maar als die de hele dag aan staat, tikt het wel door.
Ik wil wel telefonisch bereikbaar zijn als de kinderen op school zitten, zou het mezelf niet kunnen vergeven dat als er iets met ze gebeurt ze me niet kunnen bereiken want we hebben geen stroom.
Er waren twee opties:
Twijfel:
Proximus is veel te duur,
maar een gsm geeft straling, waar ik ook geen voorstander van ben.
versus
We hebben na veel wikken en wegen uiteindelijk toch gekozen voor een gsm.
3. Zelfs in Frankrijk geen vaste telefoonlijn meer
Ik houd van Frankrijk, de taal, het weer, de prachtige natuur en daar zijn nog mensen die echt afgelegen wonen.
Nu las ik tot mijn stomme verbazing dat Frankrijk de vaste telefoonlijn gaat afsluiten. Te wenig mensen maken er nog gebruik van en het onderhoud kost daardoor teveel geld.
Wat?
Als zelfs Frankrijk met zijn boerkes met drie koeien en een paard in afgelegen gehuchten al geen vaste telefoonlijn meer aanbiedt, dan is het dus echt wel verleden tijd.
4. Achterhaald
Eerst was er vaste telefonie, toen kwam de gsm en tegenwoordig zit bijna iedereen aan de smartphone. Het is niet door sociale druk dat ik daardoor ook "mee" wil, maar ik wil ook weer niet principieel in het verleden blijven hangen, wil niet ouderwets zijn.
Want ik wil juist aantonen dat je donkergroen kunt leven en dat je daarmee ook wel in de wereld kunt blijven staan.
Maar ik merkte steeds vaker dat een vaste telefoon echt niet meer van deze tijd was. En dat ik dus daarmee wel een "niet van deze tijd"-stempel kreeg. Waardoor je dus het beeld bevestigt dat je juist wilt ontkrachten.
5. Principes mogen comfort niet belemmeren
Ik dacht steeds vaker dat het af en toe toch wel handig was om ook mobiel bereikbaar te zijn. Vooral als de kinderen op school zijn en ik ben niet thuis, dan kunnen de juffen me niet bereiken mocht er een keer iets zijn.
Dat het aanhouden van een vaste telefoon meer een principe-kwestie begon te worden, dat mijn eigen comfort in de weg ging staan en dat wilde ik niet. Principes mogen nooit de overhand krijgen, want dan wordt het dogmatisch.
Als de kinderen 's ochtends naar school gaan, zet ik hem aan. En als het ze uit school komen, gaat dat rotding gelijk uit.
's Avonds en in het weekend staat dat rotding dus uit, heerlijk rust!
We hebben een voicemail op de gsm en als hij (meestal) uit staat, kunnen bellers onze voicemail inspreken en dan bel ik ze terug als het mij wel uitkomt.
Zo zijn we nu voortaan toch bereikbaar, zonder dat de batterijen leeggetrokken worden.
En door dat ding niet consant aan te hebben staan, maar slechts op bepaald tijdstip, beperken we de straling en behouden we ook onze rust door niet constant bereikbaar te zijn.
Samen één gsm delen, scheelt apparaten én kosten.
Hoe heb ik het dan opgelost? Met een dongle, dat is een usb-stick waar je een sim-card in stopt, die plug je in je laptop en zo heb je internet.
Er bestaan dongles zonder wifi, dus dan kan je internet enkel gebruiken op het apparaat waar die ingeplugd is. En dongles met wifi, dan kunnen omliggende appraten ook profiteren van de internetverbinding.
En er bestaan ook mifi's, dat zijn mobiele wifi's. Ook daar stop je een sim-card in en dan heb je internet. Deze mifi's zijn oplaadbaar.
Dus zo kan je van internet genieten zonder kabel en (grotendeels) zonder stroom.
Wij hebben gekozen voor een dongle zonder wifi, om niet te veel straling in huis te hebben en ook omdat we niet met 2 personen of meer tegelijkertijd op internet werken.
Mijn voornaamste redenen waarom ik geen smartphone wil, is vanwege mijn bezorgdheid om privacy, maar vooral ik wil al die extra prikkels niet, ik wil gewoon lekker rust!
Ik ben avonden bezig geweest om alle Android-apps zoveel mogelijk te verwijderen en te vervangen door opensource apps.
Ik, de smartphone-hater, moest nu opeens meer weten dan de gemiddelde smartphone-gebruiker van smartphone instellingen, privacy, (verborgen) apps verwijderen en opensource apps installeren.
Ik kan je vertellen, het was niet gezellig hier thuis en dat ging gepaard met expressievolle en luide frustratiekreten...
Ik werk al 10 jaar met linux en ben dus gewend aan transparante systemen, nou Android is verre van een transparant systeem. En het is niet dat ik a-technisch ben, ik heb mezelf leren coderen om deze site te bouwen, ben linux-freak geworden, ik haal laptops uit elkaar om de ventilator schoon te maken of om er dvd-schijf in te bouwen, heb zelf ons off-grid-systeem uitgevogeld en geïnstalleerd.
Maar een Android-systeem is bewust ontoegankelijk gemaakt, je dient het enkel te gebruiken, niet te snappen. Dat doen ze express zodat de gewone mens geen inzicht heeft in hun systeem, maar dat zij wél alle data van jou kunnen jatten.
Ik kan daar echt niet tegen, rationeel vind ik dat zo onrechtvaardig en emotioneel word ik daar echt onpasselijk van, ik kan niet vatten dat iemand/bedrijf zo gemeen, geniepig en achterbaks wilt zijn.
Ik begon dus nog meer een smartphone-hater te worden dan ik al was.
Geen interesse
Maar goed, je doet alles voor je kind hè...
Dus hij kreeg de ge-update smartphone. Hij heeft er de eerste week een keer mee gebeld, berichtjes naar vrienden gestuurd en foto's gemaakt. Leuk en daarna lag dat ding maand op zijn kamer.
Ik was boos, al die moeite voor niks, maar tegelijkertijd ook blij dat hij er dus geen behoefte aan had.
Vrijheid = dammetjes bouwen in de tuin
Vrijheid = kabelbaan over de poel in de tuin
Een keer zei ik: "Moet je dat rotding niet eens aanzetten, misschien heeft iemand je berichtje gestuurd en dan reageer jij een maand niet?"
Hij reageerde: "Dus??? Dan merken ze vanzelf wel dat ik niet reageer en sturen ze me geen berichtjes meer, hoef ik daar geen tijd aan te verspillen. Want ik heb het al druk genoeg, ik moet naar school en ook nog huiswerk maken, pfoeh, ik wil ook nog vrij zijn hè!"
"Hij heeft helemaal gelijk", dacht ik, "hij kan zo aan de gang als offline-coach."
Vrijheid = uren boeken lezen
Vrijheid = kampvuur in de tuin
Maar dan zette hij hem toch even aan, voor mij, hij had berichtjes van paar weken oud:
"Oh, daar hoef ik niet meer op te reageren, want waar het over ging, is toch al voorbij".
En dan vergat hij dat rotding weer voor 2 maanden.
Ik heb niks meer gezegd ;-)
Vrijheid = ski-piste op 10 minuten afstand
Vrijheid = spontaan op bivak vertrekken als het mooi weer is
omdat je al in de Ardennen woont
Netwerk niet meer ondersteund
Een keer wilde hij een vriend bellen, maar hij had geen bereik, bizar, want ik zit op hetzelfde netwerk en heb thuis wel bereik. Bleek dat het nog een phone was voor 3G-netwerk en dat is bijna uitgestorven, er is nog wel 2G-netwerk voor gsm's en 4G-netwerk voor smartphones en mobiel internet.
Dus die oude smartphone aanhouden was geen optie, omdat hij daarmee zeer slecht tot geen bereik had.
Heroverweging
Ervaring wijzer dat hij dat rotding dus nauwelijks gebruikte, stelden we hem de vraag:
"Wil je andere 2dehands smartphone voor 4G-netwerk of een gsm?
Want je hebt nu afgelopen half jaar gemerkt dat je hem eigenlijk nauwelijks gebruikt."
Phone op school verboden
Interessant om te vermelden, hier in Wallonie lijken de schoolregels erg op die van Frankrijk en zijn dus smartphones op school verboden. Ze mogen hem in hun tas/zak hebben, maar zodra ze hem gebruiken, wordt hij afgepakt.
Ik weet dat er in Nederland anders mee wordt omgegaan en dat leerlingen hun phone in de klas soms ook mogen gebruiken voor opdrachten. Maar dat is hier dus (gelukkig) niet het geval. De reden om een smartphone aan te houden voor school, is hier dus geen geldig argument.
Ik zeg altijd tegen mijn kinderen:"Een smartphone betekent een "slimme" phone,
maar het is veel beter dat je zélf slim bent en nadenkt,
dan heb je geen slimme phone nodig."
Voor mij voelt het een beetje als het kleding-vraagstuk.
Ik hoor steeds meer mensen zeggen dat ze enkel nog duurzame kleding kopen.
Maar waarom (duurzame) nieuwe kleding kopen als de 2dehandszaken uitpuilen met goede kleding? Daar hoeft uberhaupt geen nieuw (duurzaam) katoen voor te worden geteeld, geoogst, verwerkt, geweven, gekleurd, genaaid en getransporteerd.
In theorie zou je denken dat het goed is dat er Fairphones en duurzame kleding worden geproduceerd. Maar in de praktijk ben ik er geen fan van:
Green-washing
Plus is het belangrijk om onderscheid te maken tussen hardware en software.
De Fairphone is het apparaat en dus de hardware. Maar het besturingssysteem oftewel software is van Android. En zoals hiervoven al beschreven, is Android van Google, het grootste spionagebedrijf ter wereld.
Dus je kan dan wel een ethische phone hebben, maar je maakt gebruik van een systeem waarbij je totaal bespioneerd wordt!
Dus om die twee redenen wilde ik absoluut geen Fairphone:
Voor een 2dehands laptop betaalde ik 150 euro, gratis linux-systeem erop en ik heb weer voor minstens 5 jaar een goede laptop. Waarom dan meer dan € 1000 betalen voor een Apple laptop? Is in mijn ogen gewoon decadent.
Dan beweren de Apple-fans altijd dat hun product langer meegaat en dus duurzamer is.
Ja, in theorie, maar in de praktijk niet, want Apple heeft de geweldige marketing-truc bedacht door het "I-phone" te noemen, waardoor hun phone dus onderdeel is van je "I" oftewel "identity". Veel mensen zijn gevoelig voor hun sociale status en willen daarom het laatste model met de nieuwste snufjes.
En als Apple zogenaamd zo duurzaam is en hun apparaten zo lang meegaan, waarom brengen ze dan ieder jaar een ander model op de markt? Als ze echt "green" willen zijn ipv "greenwashing", dan zouden ze slechts één keer in de vijf jaar een nieuw model op de markt brengen.
De enige echt groene Apple is deze, qua kleur en milieuvriendelijkheid:
Als in de toekomst onze kinderen toch liever een smartphone willen in plaats van gsm met camera en als de linux phone wel verkrijgbaar is, veranderen we misschien wel van mening, maar dat zien we dan wel weer.
Ik zal daar eens een keer een uitgebreide blog over schrijven, maar samengevat:
1. Zij zijn fanatieker dan wij, ik ben de luxe-kip hier in huis.
2. Nee, ze worden niet gepest.
Of je gepest wordt of niet, heeft niets te maken met welke kleding je draagt of wat voor smartphone je hebt, maar of je zelfvertrouwen uitstraalt of niet.
Onze kinderen zijn niet onzeker, integendeel ze zijn trots op de manier hoe wij leven!
Olaf heeft lang haar, is een buitenlander, eet vegan, draagt 2dehands kleding, loopt bijna hele jaar op sandalen, geen tv/tablet/playstation thuis en heeft dus ook geen smartphone.
Hij vindt het geweldig om anders te zijn, dat straalt hij uit en dus wordt hij niet gepest, integendeel, hij zegt dat hij op zijn nieuwe school al een legende is.
En inderdaad, hij wordt door iedereen positief aangesproken, in de stampvolle bus houden ze zitplaats voor hem vrij en hij heeft vrienden.
Belangrijker is dus om je kind zelfvertrouwen mee te geven in plaats van een smartphone!
Olaf draagt al jaren zijn belachelijke berenmuts (vinden wij),
maar hij is er fan van, trots om daarmee anders te zijn
Maar het is niet uit verzet tegen moderne technologie dat we geen smartphone hebben. Integendeel, het is juist omdat ik me er zo in heb verdiept, dat ik het niet wil!
VS
Ik merk dat veel mensen een smartphone hebben, maar er geen bal van snappen.
Die weten niet de verschillen tussen merk, besturingssysteem, programma's, internetbrowser en zoekmachines.
Toen ik tegen mijn ouders zei wat voor rommel er allemaal op hun oude phone stond, en dan heb ik nog niet eens over alle foto's, documenten, telefoonnummers (front end), maar dus over alle apps en ook beveiligingsinstellingen die niet waren geactiveerd (back end).
"Oh, dat snap ik allemaal niet hoor, geen zin om me daarin te verdiepen."
En dat doen die IT-bedrijven bewust, dat je er niets van snapt, je dient het enkel gewoon te gebruiken, zodat zij jou kunnen gebruiken!
Oftewel, omdat ik geen smartphone heb, wil niet zeggen dat ik een holbewoner ben die er geen verstand van heeft, ik begrijp het juist te veel waardoor ik er dus bewust geen heb.
En om met een grapje af te sluiten:
Eigenlijk verschilt de smartphone gebruiker niet eens zoveel van de holbewoner ;-)
'Maakt de smartphone ons gestrest?'
Daarbij ging ik in gesprek met voor- en tegenstanders van de smartphone.
Je kan de aflevering hier herbekijken:
Deze video is enkel beschikbaar voor donateurs
Geen angst, gewoon geen behoefte
Tijdens het gesprek werd er bijna gelijk gesuggereerd dat ik 'bang' was om een smartphone te gaan gebruiken. Waarop ik gelukkig ad-rem reageerde, dat ik helemaal niet bang was. En dat het typisch is dat als je niet meegaat met de stroom, er gelijk van uit gegaan wordt dat je angst hebt. Dat zegt ook wel iets over de maatschappij.
Waarop dan de vraag werd hernomen en veranderde in waarom ik niet met de stroom wilde meegaan? Omdat ik dus die behoefte niet heb.
Sociale status
En toen volgde bijna gelijk de vraag wat anderen daarvan vinden dat ik geen phone heb?
Ik zal daar binnenkort eens een blogje over schrijven. Want deze vraag krijg ik niet over het smartphone-gebruik. Maar ook heel vaak over onze algemene ecologische eenvoud.
In het debat antwoorde ik dus in ieder geval op deze vraag dat ik een telefoon voor mezelf heb en niet voor anderen!
Vrijheid
Zoals ik in de eerdere reportage van Telefacts al zei, wil ik niet afhankelijk zijn van elektrische apparaten.
Hetzelfde geldt voor mij wat betreft de smartphone. Ik vind het een enorm bevrijdend gevoel dat ik niet altijd bereikbaar ben. Als ik wel altijd bereikbaar zou zijn, zou me dat zelfs een benauwd gevoel geven!
Vaak zeggen mensen vrijheid door de smartphone te krijgen. Maar ze raken wel verslaafd of in ieder geval erg in beslag genomen door dat apparaat, waardoor ze juist dus niet meer vrij zijn!
Lege tijd
Ik ben blij in het debat het aspect genoemd te hebben dat we door de smartphone geen "lege tijd" meer hebben. Dat ieder leeg mometje opgevuld wordt met even op je phone je facebook-timeline of de laatste tweets te checken.
En dat ik in de treinrit van vijf uur naar de studio dus niet online was geweest. Dat ik zo rust in mijn hoofd creëerde en door die het rust ruimte kreeg om na te denken en inspiratie om te schrijven.
Waarop de presentator tegen mijn overbuurman zei: "Vijf uur niets doen!"
Ik corrigeerde hem gelijk dat ik niet niets had gedaan, maar dat ik dus door het nietsdoen had nagedacht en deze gedachten had opgeschreven. Grappig dat dat dus wordt gezien als "niets" doen. Dat is wel kenmerkend voor de maatschappij!
Gemiste kans
Op een gegeven moment stelde ik de vraag in het debat waarom er eigenlijk uberhaupt zoveel gebeld moet worden? En daarmee bedoelde ik eigenlijk niet enkel bellen, maar ook app-en, chatten, etc. Het algehele veelvuldige gebruik van de smartphone wilde ik dus in vraag stellen.
Er werd direct op mijn vraag ingegaan dat er niet veel gebeld wordt, maar vooral ge-appt.
Ik had mijn vraag dus breder moeten formuleren. Omdat nu de intentie van mijn vraag niet duidelijk was. Jammer, gemiste kans!
Door phone werk je ook in privé-tijd
Veel mensen krijgen een phone van hun werk. Bedenk dan wel waarom je baas jou gratis die phone geeft. Dat betekent dat jij ook als je officieel niet aan het werk bent, wel in staat bent app'jes even te beantwoorden of je werkmail te checken.
Je baas heeft er dus voordeel bij, anders zou hij/zij natuurlijk jou niet “gratis” een phone geven.
En daardoor lopen werk en privé steeds vaker in elkaar over, er is geen scheiding meer. Wat een belangrijke stress-factor is!
Sociale media limiteren
Op het einde van het debat werden er enkele tweets van kijkers voorgelezen en met eentje was ik het volledig eens, namelijk om je gebruik te limiteren.
Ik zit zelf voor mijn blog ook op facebook. Maar in plaats van de hele dag telkens even te kijken of er nieuwe updates zijn, beperk ik me tot een moment van de dag, waarop ik dan met volledige aandacht dit bekijk. En ik doe het dus niet tussen de soep en de patatten door (zoals ze dat in Vlaanderen zo prachtig zeggen). Ik kader het.
Terzijde
Ik ben niet tegen de smartphone, dus niet tegen het apparaat. Wel tegen het veelvuldig en in mijn ogen vaak ook het onnozel gebruik er van.
In sommige gevallen is een smartphone echter wel heel handig. Daarbij denk ik aan de vluchtelingen, waarbij dit item hun enige contact met het thuisfront is om te laten weten of ze een veilig plekje hebben gevonden.
Of zoals onze vrienden in de Pyreneeen waar geen vaste telefoonlijn is en sinds een paar jaar een zendmast in de omgeving is geplaatst waardoor de inwoners van het dorpje nu telefonisch wel bereikbaar zijn.
Maar deze uitzonderlijke gevallen, zijn voor mij geen reden om zelf ook een smartphone aan te schaffen.
Bron: MO*
Na een paar jaar worden oudere versies van Windows niet meer technisch ondersteund, waardoor je dus verplicht wordt om een nieuwe computer met bijbehorend nieuw Windows-besturingsprogramma te kopen.
Daarmee garandeert Windows zichzelf van een afzetmarkt voor zijn besturingssystemen. En de computerzaken promoten Windows natuurlijk ook, omdat daarmee hun klanten iedere paar jaar verplicht zijn een nieuwe computer te kopen.
Tot ik een aantal jaar geleden Ubuntu ontdekte, er ging een wereld voor mij open!
In 2010 hebben we een nieuwe laptop gekocht. Uiteraard staat hier nu ook Ubuntu op en we hopen dat hij daardoor weer minstens net zo lang meegaat.
Met Linux hoef je dus minder vaak een nieuwe computer te kopen en verbruik je minder energie. Beide zijn goed voor het milieu en je portemonnee!
Bron data energieverbruik: Lowtech Magazine.
Het is dus belangrijk dat we niet enkel ons huis opruimen, maar ook regelmatig een digitale opruiming doen. En ik vind de donkere winteravonden daar de ideale tijd voor.
Hoe en waar begin je?
Het belangrijkste is dat je gewoon begint!
Dus ga er lekker voor zitten, maak het aangenaam met thee, chocola, chips of biertje/wijntje erbij ;-)
In eerste instantie zal het misschien een warboel lijken, alsof je een grote knoop moet ontwarren, maar al snel zal je merken dat je er overzicht in krijgt.
Verwacht niet dat je op één avond alles opgeruimd krijgt, maar alles wat je die avond verwijdert, is een goede stap.
Geef jezelf schouderklopjes, ook al is er nog veel te doen, dat is voor de volgende keer, je bent nu al goed bezig!
Lokale data
Lokale data bestaat uit bestanden die op je apparaat (pc, laptop, tablet, phone) zijn opgeslagen. Vaak zijn dat foto's, video's, documenten.
Die lokale data neemt ruimte in beslag op de harde schijf van je apparaat. Als die vol zit, wordt er vaak een extra harde schijf gekocht voor meer opslagruimte. Maar een extra harde schijf kost veel grondstoffen om te maken, wat een impact heeft op het milieu.
Dus het is beter om je data op te ruimen in plaats van een extra harde schijf te kopen.
Maar ja, het is natuurlijk veel makkelijker om een extra harde schijf te kopen, die heb je in 5 minuten besteld, dan dat je avonden je data gaat opruimen.
Lees daarom hieronder dé opruim-tips hoe je dit efficient kunt aanpakken!
Cloud data
Er wordt ook ontzettend veel data online oftewel in the cloud opgeslagen. Dat wordt bewaard op servers en die servers vreten energie.
Dus jouw online data heeft een flinke ecologische voet-afdruk!
Misschien handig voor jou dat je foto's, video's, documenten, mails allemaal online staan, zodat je er zowel met je laptop als met je phone toegang toe hebt en zowel op je werk als thuis. Maar dat heeft dus wel een mega-impact...
Nederlandse datacenters verbruiken 4 miljard kWh/jaar, dat is meer dan alle stroom die in Nederland wordt opgewekt met zonnepanelen (3,1 miljard kWh).Aangenomen dat voor de transmissie van het dataverkeer eenzelfde hoeveelheid stroom nodig is, komt het totale verbruik op het dubbele uit.
Als dat zich doorzet, slokt het dataverkeer in 2030
Bron
de helft van alle stroom in Nederland op.
Internet heeft grotere milieu-impact dan de luchtvaartindustrie.
Bron
Datacenter van Google in Groningen
In datacenter: enorme buizen met water om servers te koelen
Gemiddeld kost 3 uur streamen per week: 900 kWh/jaar
Bron
Ik heb een structuur met voor ieder jaar een map en in die jaarmap, 12 maandmappen.
Ik zet mijn foto's op mijn laptop in een map "Foto's: nog sorteren" en eens in de zoveel tijd, maak ik dan een selectie welke foto's bewaard worden en welke weg kunnen, want vaak maak je van een bepaalde setting meerdere foto's, welke foto is het mooiste, de andere weg.
En daarna zet ik de te bewaren foto's/video's dan in de juiste jaar- en maand-map.
Als je daar een avondje mee bezig bent, zie je de vrije ruimte van je pc/laptop groeien, zalig!
Op mijn fototoestel heb ik ingesteld dat de foto's minder groot zijn, dus in plaats van 8 MB per foto zijn ze nu nog maar 1 MB per foto.
Bestanden
Bestanden opruimen, dat scheelt niet veel ruimte aan data, maar geeft wel weer overzicht.
Kijk ook eens bij je gedownloade bestanden.
Belastingaangiftes moeten 7 jaar bewaard worden. Als we een nieuwe aangifte hebben gedaan, bewaren we dat bestand en gooien we gelijk ook die van 7 jaar geleden weg.
Mail
Iedere mail wordt opgeslagen op een server, dus ruim je mails op.
Schrijf je ook uit voor nieuwsbrieven die je toch niet leest. En dan heb je ruimte om je in te schrijven voor die ene
wél interessante nieuwsbrief ;-)
20 mails per dag gedurende een jaar
Bron
=
1.000 kilometer rijden in benzine-auto
Chats
Denk ook aan het opruimen van chats, zoals whatsapp, messenger of andere chatdiensten.
Dat neemt allemaal serverruimte in, vooral de foto's en video's die verstuurd worden!
Software en apps
Vergeet ook niet software en apps op je apparaat, dat neemt ruimte van je harde schijf in beslag. Plus kost het energie om dat programma te laden.
Welke software, programma's, apps gebruik je nog? En de rest verwijderen.
Data-verbruik per maand
Vaak ben je niet bewust hoeveel data je verbruikt, zeker niet als je onbeperkt internet hebt.
Op de factuur van je telefoon-internet-abonnement staat vermeld hoeveel data je die maand hebt verbruikt.
Je kan jezelf uitdagen om eens een paar maanden bewust op je data-verbruik te letten en checken of op je factuur het aantal verbruikte GB ook daadwerkelijk minder wordt?
Nieuwe challenge!
Accounts
Als je ergens een account hebt, worden jouw gegevens bewaard.
Stel je hebt een account bij Zalando, Bol, Amazon, Vinted, etc, dan worden jouw bestellingen, verlangslijstje, zoekgeschiedenis allemaal bewaard.
Maar ze bewaren nog veel meer, sites maken namelijk een heel profiel van jou, waarbij
geanalyseerd wordt welke pagina's je bekijkt, hoe vaak je inlogt, op welke tijdstippen dat je inlogt, welke sites je ondertussen ook open hebt staan zodat ze weten welke interesses je nog meer hebt, welke facebook/instagram-account er op je apparaat staat. Dus van jou als gebruiker wordt er ontzettend veel data opgeslagen!
En dit geldt niet enkel voor webwinkel accounts, maar ook voor nieuwssites, social media, etc.
Ga eens na welke accounts je allemaal nog daadwerkelijk gebruikt en schrijf je uit voor accounts die je niet meer gebruikt. Zorg er daarbij ook voor dat je data gewist wordt, want anders blijft jouw data alsnog serverruimte in beslag nemen.
Opruimen voor gevorderden
Eco-alternatief voor streamen: offline ontspannen
Wij hebben geen tv en ook geen Netflix, Amazon Prime, Apple TV+, Videoland, etc.
"Wat doen wij dan 's avonds?", wordt ons vaak gevraagd. Ik ben dan altijd verbaasd dat sommige mensen zonder scherm zelf geen invulling meer aan hun avonden kunnen geven?!
Op zomeravonden zijn wij lekker in onze tuin bezig of gaan we rondje fietsen/wandelen in onze prachtige Ardennen.
Op winteravonden lezen wij boeken, zalig. Ons gezin leest per jaar ongeveer 700 boeken!
En soms werken mijn vriend en ik 's avonds, vooral in de vakanties, zodat we overdag meer tijd hebben voor de kinderen.
Hard- en software:
Ik hoop dat de energie-impact van mijn site in het niet valt
door de energie-besparingen die ik realiseer bij mijn lezers ;-)
Maar voor mij is vrij leven meer dan dat, het betekent ook vrij zijn om te doen wat ik wil zonder dat ik daarbij in de gaten gehouden word. Dus recht op privacy!
Met de stelling dat je niets te verbergen hebt, bedoel je eigenlijk dat je niets fout doet en je dus daarom niets te verbergen hebt. Maar wat is fout? Dat is zeer plaats en tijdgebonden.
Roken was in de jaren vijftig iets om trots op te zijn, tegenwoordig is het slecht.
In West-Europa is homo zijn geen probleem, in Rusland word je ervoor opgepakt.
Wat je nu doet, kan op dit moment niet fout zijn, maar over een aantal jaar misschien wel en met het bewaren van al deze data kun je dan opeens wel fout zijn.
Zelf denk ik aan het voorbeeld van de actievoerders die een proefveld met GGO-aardappelen hadden vernield. Zij zijn voor mij helden.
Maar in een kapitalitische maatschappij als de onze, waarbij geld (korte termijn) belangrijker is dan onze gezondheid (lange termijn), worden zij als misdadigers gezien en hun gedrag dus als fout bestempeld.
Zo zie je dat “fout” dus niet een vaststaand iets is, maar de invulling daarvan onderhevig is aan tijd, plaats en politieke stroming.
Dat we onze persoonlijke gegevens bloot geven via Facebook, Twitter en LinkedIn mag wel duidelijk zijn. Alhoewel vele gebruikers niet bewust zijn van de hoeveelheid informatie die zij daarmee prijsgeven. Want vaak denken mensen dat als ze weinig of niets posten op facebook, hun privacy geen gevaar loopt. Maar het gaat niet om de inhoud, maar om je connecties, wanneer en waar je inlogt, etc. Dát is de info die interessant wordt gevonden!
En de meeste facebook-gebruikers bekijken dit via hun smartphone. Dus bovengenoemde gegevens worden dan ook nog eens gekoppeld aan die van je phone oftewel waar jij je continu bevindt, met wie je contact opneemt, welke apps je gebruikt, etc.
In de documentaire "Uw persoonlijke data zijn goud waard" van Tegenlicht is te zien dat een bedrijf aan de hand van de locaties van jouw telefoon kan voorspellen wat jouw persoonlijke interesses zijn en welk (koop)gedrag je gaat vertonen. En aan de hand van iedereen hun phones kunnen ze deze data analyseren en voorspellen welke producten goed gaan verkopen en zo veel winst maken!
Klantenkaarten
Denk ook aan alle klantenkaarten die we van winkels hebben. Waarom zouden winkels jou als klant korting geven?
Dat doen ze enkel omdat ze met je klantenpasje het koopgedrag kunnen analyseren. Bijvoorbeeld in mijn geval: Vrouw (=1), 30-40 jaar (=2), drie kinderen (=3), koopt vooral die producten (=4) en komt eens per week/maand/kwartaal/jaar in de winkel (=5).
En zo kunnen ze dus heel goed de behoeften van hun doelgroep analyseren en natuurlijk daar hun marketing op afstemmen. Kassa!
In de documentaire "Uw persoonlijke data zijn goud waard" van Tegenlicht blijkt dat een winkel aan de hand van het koopgedrag kon voorspellen dat een vrouw zwanger was, zelfs voordat ze het zelf wist! En aan de hand daarvan haar als eerste baby-gerichte reclame sturen.
Ov-chip kaart
In Nederland is er een ov-chip kaart. Dit is een pasje waar je een tegoed op zet. Als je met de trein, bus of tram reist, houd je dat pasje voor een scanner en als je uistapt doe je dat weer. Dan wordt automatisch berekend welk traject je hebt afgelegd en dat bijbehorende bedrag van je tegoed op het pasje afgeboekt.
Er zijn anonieme ov-chip kaarten, maar er wordt uiteraard geadviseerd om een persoonlijke ov-chip kaart te nemen, zodat als je tegoed op is, dit automatisch vanaf je bankrekening herladen wordt en je verder kunt reizen. Zonder eerst zelf bij een automaat het tegoed van je ov-chip kaart weer te moeten opladen.
Door die ov-chip kaart kan geanalyseerd worden:
- hoe vaak we reizen (frequentie)
- welke afstanden
- tijdstip (doordeweeks en/of weekend en overdag en/of ‘s avonds)
- welk openbaar vervoer middel we het meest gebruiken (trein, bus, tram)
En bij een persoonlijke ov-chip kaart kan dit ook nog gekoppeld worden aan leeftijdscategorie en bewoner van stad of platteland.
Op basis hiervan kan ons reisgedrag voorspeld worden en kunnen misschien eens extra treincoupés in de spits ingezet worden.
Maar ik verwacht eerder dat deze data gebruikt gaat worden om toekomstige dienstregelingen aan te passen naar gelang de behoeften van de reiziger. En deze data zullen uiteraard ook gebruikt worden voor marketing. Wat op zich helemaal niet slecht is, want hoe meer mensen gebruik maken van het openbaar vervoer, hoe beter!
Het is alleen wel zorgwekkend dat onze persoonlijke gegevens hiervoor gebruikt worden.
“Ze kon daardoor niet bevallen in het ziekenhuis, geen aangifte doen van de geboorte van haar kind en pakketjes die ze moest ophalen op het postkantoor bleven daar liggen, omdat ze zich niet kon identificeren.”Haar verzet blijkt gegrond, want het nieuwe biometrische paspoort is zeer fraudegevoelig zoals uit deze reportage blijkt:
Deze video is enkel beschikbaar voor donateurs
Ze heeft daarom een rechtszaak ingediend en ook gewonnen! In een paspoort worden nog steeds wel vingerafdrukken opgenomen, maar dankzij haar worden de vingerafdrukken niet meer in een digitale database opgeslagen.
Voorbeeld 1:
Wij kregen laatst een brief van onze bank dat er in België nu een systeem is gelanceerd dat al je gegevens bijhoudt: Doccle. En dat kunnen we gebruiken om onze bankzaken te regelen. Niet alleen worden je afschriften hier opgeslagen, maar je kunt ook je eigen administratie hier gaan beheren bijvoorbeeld je facturen, papieren van nutsbedrijven en verzekeringsdocumenten hierin opslaan.
Vervolgens kreeg ik onlangs een mail van onze mutualiteit (ziektekostenverzekering) dat de documenten met terugbetalingen die ik nu nog per mail ontvang, voortaan in dit online archief opgeslagen zullen worden. Ik krijg dan enkel een mail dat er een nieuw document in mijn online archief staat.
Dit betekent dus als ik mijn bankzaken in dit online archief zou zetten, dat ook mijn mutualiteit daar inzicht in heeft. En dan kunnen zij dus zien waar ik geld aan uitgeef, McDonalds of de biowinkel. Of ik lid ben van een sportclub. Of ik sigaretten en alcohol koop. En aan de hand van dit gedrag kunnen zij besluiten om mijn polis te gaan verhogen.
Voorbeeld 2:
We hadden een sis-kaart, dat is de kaart van je mutualiteit (ziektekostenverzekering). Deze sis-kaart is nu geïntegreerd in de Belgische identiteitskaart. De identiteitskaart heb je ook nodig als je belastingaangifte doet. Dat betekent dus dat ze bij de mutualiteit weten hoeveel belasting wij betalen, hoeveel wij verdienen, de waarde van ons huis, etc.
En de overheid krijgt hierdoor inzicht in onze gezondheid: gaan we vaak naar de dokter, nemen we regelmatig medicijnen?
Aan de hand daarvan kunnen overheid en mutualiteit dus hun gegevens aan elkaar kopppelen.
1. Uw persoonlijke data zijn goud waard – Tegenlicht
Deze video is enkel beschikbaar voor donateurs
In deze documentaire wordt vooral duidelijk dat er niet zozeer geld aan jou wordt verdiend met persoonsgerichte adverterties, al denkt iedereen dat daar de winsten mee behaald worden.
Maar je bent geld waard aan de hand van je gedrag en je connecties. Het is dus niet zo dat ze geïnteresserd zijn in wat je letterlijk op internet vermeldt. Hun interesse gaat uit naar met wie je bevriend bent op facebook, twitter en linkedin. Hoe vaak en wanneer je inlogt op je mail en facebook. Waar jij naar toe gaat en dat kunnen ze natuurlijk afleiden uit je gsm of smartphone. Bij welke winkels en hoe lang je boodschappen doet, waar je werkt, of je uit lunchen gaat, cafeetjes en restaurants bezoekt.
Aan de hand van al deze data kun je ze jouw gedrag voorspellen en dat van de hele bevolking én daar valt het grote geld mee te verdienen!
Aan de hand van het lokaliseren van smartphones valt te achterhalen hoeveel en hoelang mensen boodschappen doen bij een bepaalde supermarkt. Op basis daarvan wordt geanalyseerd of deze winkel winst of verlies maakt. En met deze informatie worden aandelen gekocht of verkocht voordat de beurscijfers bekend zijn.
2. Panopticon
Deze video is enkel beschikbaar voor donateurs
Enkele goede quotes uit deze documentaire:
Waarom doe je wel je gordijnen dicht, maar kunnen ze wel via je je computer/gsm in je leven kijken?Waarom wordt er miljarden geïnvesteerd in terreurbestrijding terwijl slechts 400-500 mensen de afgelopen 10 jaar in Europa daardoor overleden zijn, terwijl er 580.0000 mensen de afgelopen 10 jaar zelfmoord hebben gepleegd in europa en 420.000 doden in het verkeer, waarom wordt daar niet in geïnvesteerd?
3. Wij weten alles van u – Zembla
Deze video is enkel beschikbaar voor donateurs
Meer documentaires over dit onderwerp kun je hier bekijken (enkel voor donateurs).
Een geweldig boek over in welke mate wij gecontroleerd worden en dit een gevaar vormt voor zowel ons persoonlijk als voor de gehele maatschappij is: Alles onder controle
Hier volgen enkele quotes die ik jullie niet wil onthouden:
Uit recent onderzoek blijkt dat van alle 43 terreuraanslagen die er de afgelopen jaren in Europa zijn gepleegd de daders al in een of ander systeem van politie of inlichtingendiensten geregistreerd stonden. Het probleem is domweg dat de inlichtingendiensten de spelden in de hooiberg niet op tijd hebben kunnen vinden. Dat los je niet op door de hooiberg groter te maken.Iedereen heeft behoefte aan privacy, ook de mensen die roepen dat ze niets te verbergen hebben. Bijna iedereen doet de wc-deur op slot, mannen kijken bij urinoirs niet links of rechts over het schotje, mensen die in cafés merken dat gasten aan het tafeltje verderop meeluisteren laten hun stem zakken, bij rijen voor loketten houden wachtenden afstand, praten over je salaris is een taboe, huizen hebben gordijnen en na een inbraak vinden de slachtoffers het vooral erg dat een vreemde door hun spullen is gegaan.
Het kwijtraken van privacy is niet alleen vervelend voor de wat vrijere geesten, de hele samenleving kan daaronder lijden. Vooruitgang komt meestal voort uit innovatie en innovatie kan alleen ontstaan als mensen de gebaande paden durven te verlaten.
Providers moeten de gegevens van klanten anderhalf jaar bewaren. Negentig procent van al het emailverkeer is spam, bij de klant wordt dat afgevangen door een spamfilter, maar een provider kan dat niet scheiden van het overige emailverkeer. Dat betekent dat er van iedere tien servers om die data te bewaren er negen vol staan met spam. Wat een energieverlies!
Nu bepaalt de techniek het beleid nog te veel: Kunnen we van iedereen gegevens bijhouden? Ja, dan doen we dat. Een zorgvuldige afweging van geval tot geval zorgt voor meer maatwerk.
Naast bovenstaand boek zijn er nog boeken die over (het verlies aan) privacy gaan:
Natuurlijk het beroemde boek 1984 van George Orwell die daarin “Big Brother” schept.
Deze Big Brother ofwel de dictatoriale staat controleert zijn burgers tot in het extreme, zelfs hun gedachten moeten in dezelfde lijn liggen als die van de staat, zoniet dan worden ze daartoe wel gehersenspoeld.
Update 2023
Verkrijgbaar in mijn Boekenwinkel
Minority report geeft dan juist een toekomstscenario waarin terreur bestreden wordt door een technologie die mensen hun gedachten kan lezen.
Dan zijn er nog twee humoristische films, Truman Show en Stepford Wives die op een ludieke manier de controlemaatschappij laten zien.
Er bestaan gelukkig meerdere privacy vriendelijke zoekmachines. De bekendste is "DuckDuckGo", dit is een opensource-zoekmachine en deze verzamelt geen gegevens over de gebruikers. Het personaliseert zijn data dus niet.
Daarnaast bestaat er ook nog "StartPage" als privacy-vriendelijke zoekmachine, daarmee kan anoniem met Google gezocht worden.
In 2015 ontving de zoekmachine de European Privacy Seal vanwege het gehanteerde privacybeleid dat geheel voldoet aan de Europese wetgeving.
Ook al worden de vingerafdrukken na een gewonnen rechtszaak met betrekking op privacy niet meer opgeslagen in een databank, toch vinden wij die vingerafdrukken niets. Vroeger werden vingerafdrukken enkel genomen van misdadigers, tegenwoordig wordt iedereen door deze paspoort-maatregel dus beschouwd als een potentiële misdadiger?
En we hebben geen paspoort nodig, want we gaan toch geen wereldreizen maken aangezien we niet met het vliegtuig willen reizen vanwege de milieu-impact.
Groot nadeel is dat energiebedrijven dus precies weten wanneer jij wel of niet thuis bent, welke apparaten jij gebruikt, hoe vaak en op welk tijdstip.
Tevens kan het apparaat eenvoudig worden gehackt, dus een makkelijke manier voor inbrekers om uit te vinden wanneer een huishouden met vakantie is.
Als consument ben je echter niet verplicht om het spionagekastje te laten installeren en kan je deze dus weigeren. Ook kun je na het plaatsen van een slimme meter een opdracht aan de netbeheerder geven om de meetgegevens niet meer op afstand uit te lezen, hij dient deze functie van de slimme meter daarop uit te zetten. Hierna zal de slimme meter functioneren als eenvoudige energiemeter, waarbij dus alleen de huidige meterstand weergeven wordt.
Deze video is enkel beschikbaar voor donateurs
Vrijheid betekent voor mij meer dan off-grid zijn en zelf je groenten kweken, zoals ik al eerder schreef in mijn blogs over Vrij leven.
Het betekent niet enkel in mijn behoeften te voorzien, maar ook om als mens vrij te zijn!
Ik heb het dus over privacy, maar die komt in dit digitale tijdperk steeds meer in het gedrang.
Want bijna alles van ons kan gevolgd worden: Wat we op het internet doen, waar we zijn door de traceerbaarheid van een smartphone en ook wanneer, waar en hoeveel geld we uitgeven door onze betalingen met betaalkaart of phone.
Daarom bescherm je privacy met contant betalen!
Met een phone-betaling is je privacy trouwens helemaal ver te zoeken, want dan kunnen zoveel data aan elkaar gekoppeld worden.
Veel mensen zien enkel gemak, omdat ze dan hun phone voor alles kunnen gebruiken:
bellen, appen, internetten, foto’s maken, muziek luisteren én betalen.
Maar die gegevens van al die diensten zijn dan wel elkaar verbonden...
Ja, natuurlijk weet ik dat ze beloven uiterst betrouwbaar met jouw data om te gaan. En ik geloof ook wel dat dat geen valse belofte is, dat ze dat uiteraard ook echt proberen en daarvoor alle mogelijke voorzorgsmaatregelen nemen. Het is dus geen valse belofte of kwaadwillendheid.
Maar hackers kunnen echt overal achter komen.
De ene veilige manier om je gegevens te beschermen is door data-opslag te voorkomen en dus gewoon geen gegevens van jezelf vrij te geven.
Misschien denk je nu: “Hee, je hebt een blog en je halve leven staat op internet, ik snap je niet helemaal?”
Het klopt dat ik mijn eco-leven en ideeën deel hier op het worldwideweb, maar ik kies zelf wat ik wel en niet deel.
En dat is een essentiele voorwaarde voor vrijheid, zelf bepalen wat anderen wel en niet van je mogen weten!
Oftewel: Je hebt wel iets te verbergen!
Door dit te erkennen, betekent niet dat je een misdaad hebt begaan, maar enkel dat je je privé-leven op prijs stelt.
En voor de naïeveling die nog niet overtuigd is, voila:
Dit zijn fictie-boeken, maar daardoor niet minder schokkend:
Een land kan dus genoeg belastinginkomsten generen, maar ze durft het niet te innen bij de kapitalistische multinationals, want dan dreigen ze hun zetel naar een ander land te verhuizen. En zo spelen die multinationals dus een machtspelletje en omdat alle landen die multinationals in hun land willen houden (werkgelegenheid), hoeven die multinationals weinig tot zelfs geen belasting te betalen. Daar zit het probleem met belastingontduiking!
En dus niet bij onze contante betalingen.
Je kan ook contactloos betalen met je betaalkaart of smartphone, om zo contact te voorkomen via cash geld of via de toetsen van de betaalautomaat.
Ook al wordt door banken gepropageerd dat dit volledig veilig is, in onderstaande video zie je een onderzoek waaruit dit niet zo blijkt te zijn.
Deze video is enkel beschikbaar voor donateurs
Contant geld is een publiek goed,
het is niet aan banken om daarover te beslissen!
In Belgie kunnen banken jou niet verplichten om digitaal te bankieren, zij moeten een "universele bankdienst" blijven aanbieden, dus geld opnemen aan het loket en papieren overschrijvingen afgeven aan het kantoor.
Deze "universele bankdienst" mag maximaal € 60/jaar kosten.
Dus deze "universele bankdienst" is wel duurder dan de digitale dienstverlening.
Ik weet niet hoe deze situatie in Nederland geregeld is.
Tegenwoordig betaal je maandelijks een bedrag enkel voor het hebben van een bankrekening, terwijl we nu zélf alle betalingen verrichten via internetbankieren.
Dus geen dienstverlening meer, maar wel de kosten? Dit is toch de omgekeerde wereld!
De reden waarom we slechts één bankkaart hebben is omdat je voor een tweede bankkaart dient te betalen. Dat is geen aanzienlijk bedrag, maar ik vertik het gewoon.
Ik vind het belachelijk dat je je geld bij een bank zet, zij lenen dat uit aan hoge rente en verdienen dus aan jouw geld, maar vervolgens dien jij te betalen voor een pas om bij je eigen geld te kunnen!?
Dat lucratieve spelletje van die kapitalistische banken speel ik mooi niet mee.
(Wij zijn ook hypotheek-vrij, we willen dat ons huis van ons is en niet van de bank, maar ook omdat we de bank dat verdien-model van een hypotheek niet gunnen).
Het feit dat je een premie krijgt om een rekening voor je kind te opnenen, zegt al genoeg, zo hebben ze jouw kind als klant binnen ;-)
Waar het mij om gaat:
dat we ons bewust zijn/worden van digitaal betalen versus privacy!
Deze pagina is enkel beschikbaar voor donateurs.
Word ook donateur en krijg toegang tot 330 video's!
Deze pagina is enkel beschikbaar voor donateurs.
Word ook donateur en krijg toegang tot ruim 150 artikels!
Refurbished phones/tablets/laptops/pc's(refurbished = 2ehands: gecontroleerd, schoongemaakt en up-to-date besturingssysteem) | |
![]() | Refurbished iPad diverse modellen |
![]() | Refurbished iPhone diverse modellen |
![]() | Refurbished laptop diverse merken, groottes, opslag, processor en prijsklasses |
![]() | Refurbished pc diverse merken, groottes, opslag, processor en prijsklasses |
![]() | Refurbished scherm diverse merken, groottes en prijsklasses |
Gsm | |
![]() | Nokia 105 bellen & sms |
Gsm met camera | |
![]() | Nokia 3310 bellen, sms, muziek & camera |
![]() | Nokia 3310 bellen, sms, muziek & camera |
![]() | Nokia 3310 bellen, sms, muziek & camera |
![]() | Nokia 3310 bellen, sms, muziek & camera |
Dongle / Mifi = internet met sim-cardDongle = aangesloten op usb-poort / Mifi = mobiele wifi, draadloos, zonder aansluiting | |
![]() | Dongle - 4G zonder wifi |
![]() | Dongle - 4G met wifi |
![]() | Mifi - 4G merk: TP-link |
![]() | Mifi - 4G merk: Alcatel |
Privacy |
||
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
||
Dave Eggers | ||
![]() |
![]() |
|
Big Data |
||
![]() |
![]() |
![]() |
Offline |
||
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Anti-social media |
||
![]() |
||
Straling |
||
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Je kan hier ons webwinkel-beleid lezen.
Ben je tevreden over een product uit mijn webwinkel en wil je dit vaker kopen?
Zou je dit dan telkens via mijn webwinkel willen doen? Zo blijf je ons steunen.
Staat jouw gewenste artikel of boek er niet tussen? Werkt een link niet meer?
Merci om dit door te geven op adverteren@greenevelien.com.