Al een hele tijd heb ik geen blogs meer geschreven over tuinieren.
Terwijl we daar nog wel heel fanatiek mee bezig zijn. Waarom schrijf ik er dan niet over?
Van tuinieren vind ik, daar moet je niet te veel over praten, maar gewoon doen!

Tuinieren, tussen realiteit en dromen

Een (groente)tuin is veel werk en dat is niet erg. Maar het wordt soms zo idyllisch voorgesteld vind ik en daar kan ik niet zo goed tegen. Daarom geef ik graag ook een realistisch beeld.

Maar laat je door deze misschien ontnuchterende verhalen niet uit het veld slaan, want ik kom verder in deze blog ook met 14 voordelen, een tuin-anecdote van onze kinderen en dat ons tuintje is uitgebreid van 3500 m2 naar 6000 m2.

  of  

Zelfvoorzienend qua groenten?

Vaak krijg ik de vraag of we geheel zelfvoorzienend zijn qua groenten met onze moestuin?
Daar kan ik heel kort in zijn: Nee.
Natuurlijk is het een droom om in al je eigen groenten te kunnen voorzien, maar in de realiteit heb je dan veel grond en vooral veel tijd nodig.
Dus zelfvoorzienend zijn qua groenten is ook niet ons doel. Wij vinden het gewoon belangrijk om die vaardigheid, je eigen groenten kweken, steeds verder te ontwikkelen.

En het scheelt natuurlijk ook wat je eet op een dag.
Als je twee broodmaaltijden eet, je kinderen een koek mee naar school geeft en ’s avonds groenten, vlees en aardappelen eet, dan heb je minder groenten nodig dan dat je ontbijt met veel fruit, de kinderen tweemaal een portie fruit mee naar school krijgen en zowel lunch als avondeten voor minstens de helft uit groenten bestaat.

Niet rendabel qua geld, wel qua kennis

Op Eco-weekenden wordt soms de vraag gesteld waarom we een moestuin hebben, dat kost toch heel heel tijd?
“Ja, een moestuin kost veel tijd.”
“Waarom doe je dat dan, dan kun je toch beter groenten in de supermarkt of bio-winkel kopen, dat is dan toch goedkoper als je de tijd erbij optelt die je in een moestuin steekt?”
“…”

Voor ons is de moestuin geen financiele investering.
Als je zo denkt, moet je er inderdaad gewoon niet aan beginnen.
Vind het zo jammer dat het kapitalistisch systeem zelfs in ons denken is ingenesteld. Dat we de waarde van iets alleen nog maar kunnen uitdrukken in geld? Wat een armoede!

De waarde van een moestuin is niet geld, punt.
De waarde voor ons is om de vaardigheid te hebben om zelf je groenten te kunnen kweken.
Ik vind iemand die een mega-groentetuin heeft veel rijker dan iemand met een Porsche, want de moestuinier heeft:
1) kennis, 2) eten, 3) onafhankelijkheid, 4) meditatie, mindfullness, connecting with nature
Die Porsche-rijder heeft een enkel bak ijzer.

Waarom is het toch dat het bij eco-logisch ook altijd gelijk eco-nomisch moet zijn?
Er wordt nooit gevraagd of het rendabel is om een Netflix-abonnement te nemen? Of een dagje te gaan shoppen? Of een restaurantje te pakken?
Van mij mag je hoor, als je daar gelukkig van wordt, laat iedereen gewoon lekker doen waar hij/zij/x blij van wordt.
Maar waarom moet een moestuin dan opeens “rendabel” zijn? Die redenatie snap ik gewoon niet.

Leerproces

Ik hoor vaak verhalen van mensen die het roer willen omgooien, ze dromen van een huis op het platteland met een grote tuin en willen binnen een jaar al hun groenten (!) zelf kweken.
“Succes”, denk ik dan.
Want een groentetuin leren onderhouden, lukt je niet op één jaar tijd.
Dat is een proces, ieder jaar leer je bij. En dat is niet erg, wij vinden dat leuk:

• welke rassen doen het dit jaar goed en welke minder?
• welke zaden kunnen we zelf oogsten?
• als we dit jaar paardenmest inwerken, zou dat dan een betere structuur aan de bodem geven?
• de rabarber moet gesplitst worden, waar gaan we die nieuwe planten wegzetten
• de aardbeien doen het niet goed in het vruchtwisselingsschema, misschien uit vruchtwisseling halen en een vaste standplaats geven?
• de boomstammen werken niet goed meer als afrastering, ze rotten weg, daardoor komt er veel onkruid in de bedden, welk materiaal gaan we dan gebruiken als omheining?
• beu om met gieters regenwater te zeulen, hoe brengen we regenwater dichter bij de moestuin, kiezen we voor elektrische pomp of is er een andere methode?
• de eeuwige vraag van iedere moestuinier: hoe slakken aanpakken?
• etc.

Deze vragen dienen slechts ter indicatie 😉

Voor ons is al onze groenten kweken dus niet hét doel, maar onze moestuin-vaardigheden en inzichten steeds verder ontwikkelen en verbeteren.

Vakantie?

Een groentetuin betekent in de zomer maar voor korte tijd op vakantie kunnen gaan.

– februari: zaden-catalogus raadplegen welke rassen we dit jaar willen kweken
– maart: beginnen met binnenshuis opkweken
– april: nog meer binnenshuis opkweken, compost inwerken, in volle grond poten en zaaien
– mei: alles buiten uitplanten en water geven
– juni: water geven, onkruid wieden en de eerste groenten oogsten
– juli: het echte werk
En dan … ga je op vakantie?
Maanden voorbereiding en op het hoogtepunt ga je weg?

Als je na anderhalve week terugkomt (het maximum!), blijken je maandenlang liefdevol opgekweekte planten het niet te hebben overleefd, ondanks de goedbedoelde zorgen maar iets minder groene vingers van de buurvrouw. Dan kan je echt wel janken!
En alles is overwoekerd met onkruid en dus kun je weer uren wieden.

Slechts ter illustratie 😉

Ik vind dat echt wel een dilemma…
Want ik wil ook op vakantie kunnen gaan, er even lekker uit en niet dat de kinderen later zeggen:
“Wij gingen nooit op vakantie, want wij hadden een moestuin”.
Dat is het mij namelijk niet waard.

Ja, als oplossing kunnen we iemand op ons huis én tuin laten passen als we op vakantie gaan.
Wil enkel benadrukken dat dit wel een overweging is waar je rekening mee dient te houden!

Niet alleen handen in de aarde, ook hoofd-werk

Een groentetuin betekent niet enkel met je handen in de aarde wroeten, er komt ook veel planning aan te pas, dus het is ook hoofdwerk.

Jaar-schema
We hebben een jaar-schema waar we van ieder bed bijhouden wat er welke maand moet gebeuren. Maar dit jaar-schema is niet iets wat je eenmalig opstelt en dan klaar. Ieder jaar passen we het aan, bijvoorbeeld:

• die planten werden binnen al veel te groot voordat ze 15 mei uitgeplant konden worden, dus later voorzaaien
• eerder preiplantjes gaan kopen, want eind juni niet meer verkrijgbaar
• die zaden kwamen niet goed op in de volle grond, volgend jaar beter eerst binnen in lichte stekaarde voorzaaien
• etc.

Ons jaar-schema is beschikbaar in mijn Kennisbank

Zaden-schema
Ook hebben we een zaden-schema en daarin noteren we welke rassen we dit jaar hebben gepoot of gezaaid.
En in het najaar evalueren we welke rassen het goed hebben gedaan en welke minder. Op basis daarvan weten we voor volgend jaar welke rassen we wel of niet willen kweken.
In het voorjaar stellen we dan weer een lijst op van welke rassen we dit jaar willen kweken. Ook vinden vinden we het leuk om nieuwe rassen uit te testen. En we proberen natuurlijk steeds meer onze eigen zaden te telen.

Je vindt ook bio-zaden in mijn Webwinkel.

Puzzel
Dus moestuinieren is best een gepuzzel, maar wij beleven daar plezier aan!

Appels met peren vergelijken

Sommige mensen zijn vol lof over hun moestuin.
En dan ga ik kijken en hebben ze één rijtje met sla, één rijtje met bietjes en één rijtje met …
Dat is natuurlijk beter dan niets.
Maar een rijtje sla en een rijtje bietjes geldt voor mij niet echt als een volwaardige moestuin.

En dus ook de hoeveelheid werk die erbij komt kijken, is niet echt vergelijkbaar.
Dan hebben ze in een uurtje heerlijk hun tuin bijgewerkt.
Ik vind in de tuin werken ook zalig, anders zouden we immers niet zo grote tuin gekozen hebben, maar het is net even iets andere koek, als je avonden en weekenden aan een stuk in de tuin aan het werken bent.

 of 

Weerbericht-freak

Met een moestuin kijk je niet meer naar het weerbericht voor welke kleding je moet klaarleggen voor de kinderen of welke activiteiten je het weekend wel/niet kan gaan doen.
Een tuinier kijkt zo naar het weerbericht:
Geen regen? Dan moet ik water geven.
Wel regen? Dan op slakkenjacht.

Het was de laatste periode heel lang droog weer.
Mijn ouders vonden het heerlijk, konden ze vaak gaan fietsen.
Wij denken dan niet aan fietsen, maar aan heel veel gieters water geven.
Met een groentetuin ga je dus anders naar het weer(bericht) kijken.

Tuinier-plezier

Nou klinkt het net alsof ik geen fan ben van tuinieren. Dat ben ik wel, hoor!

1. Ik vind het heerlijk om die kleine zaadjes te zien ontkiemen.

   
   Onze huiskamer wordt ieder voorjaar omgetoverd tot opkweek-ruimte, mooi hè!

2. Ik zit de hele dag achter de computer en ben dan enkel geestelijk bezig.
   Het voelt zo “oer” en “aards” om daarna in de tuin met iets essentieels en concreets actief te kunnen zijn.

   

3. De geur van tomatenplanten in de kas/serre, zaaaalig, daar kan geen parfum tegenop.

   

4. Superhandig dat je je GFT-afval gewoon kan composteren in de tuin en daardoor heb je
   1) minder afval en 2) nieuwe voedingsstoffen voor je tuin.

   

5. Hier in d’Ardennen moet je een moestuin hebben, punt. Anders kun je niet meepraten. Standaard gespreksonderwerp is hier hoe je moestuin erbij staat.
   En ik vermoed dat dat voor de meeste landelijke regio’s zo geldt.

   Ik was hier eens op een groot zomerfeest, flink kampvuur, bier vloeide rijkelijk, stonden er drie stoere mannen te kletsen. Was benieuwd waar ze over praatten, dus luisterde beetje mee 😉
   Hadden ze het over tomatenrassen?! Moest zo lachen.
   Ze vroegen waarom ik lachtte?
   Ik antwoordde dat ik het geweldig vond dat zij niet over bier, auto’s, de bouw van hun huis, maar over tomatenrassen kletsten. En als ze zo vol liefde over planten praatten, zouden ze vast ook wel lieve partners en vaders zijn!

   

6. Vind super dat onze kinderen aan de vorm van het blad al kunnen zien welke groente er groeit, veel kinderen (en ook volwassenen) weten dat niet eens.
   En dat ze zelf opmerken dat ene tomatenras andere kleurnuance en “fijnheid” van bladeren heeft dan ander tomatenras.

   

7. Ik doe niet aan yoga, fitness, meditatie, mindfullness. Tuinieren voldoet aan dat alles.
   Zo bespaart tuinieren je tijd en geld, want je hoeft niet naar die dure lessen te gaan.

   

8. Dat je beseft hoeveel moeite en hoeveel gieters water het kost om groenten te kweken, daardoor krijg je veel meer waardering voor voeding.
   En met waardering bedoel ik dus niet financieel, maar respect!

   

9. Een groentetuin is toch gewoon prachtig om te zien, de diversiteit aan vormen, kleuren, geuren, kan me daar over blijven verwonderen!
   Een moestuin vind ik dan ook veel mooier dan een saai gazon of strakke buxustuin.

   

10. Tuinieren is sociologie:
    Je leert dat iedere plant andere wensen en zorgen nodig heeft. En dat al die planten samen voor varieteit op je bord zorgen, qua smaak, kleur en voedingsstoffen.
    Ik geloof dat tuiniers door dit besef daardoor over het algemeen ook socialer en respectvoller naar zijn/haar medemens toe is.

    

11. Verwondering (voor jong en oud), dat uit een klein zaadje, zo een mooie en grote plant kan groeien, die ook nog eens prachtige groente geeft!

    

12. En voor de digitale verslaafden 😉

    

13. Ultiem geluk en ontspanning

    
    Plus graag nog kopje thee met chocola
    en ik ben de gelukkigste mens op aarde!

14. Onze kinderen vermaken zich ALTIJD in de tuin.
    Voor school spelen ze in de tuin, uit school rennen ze naar de tuin, na het eten vliegen ze terug de tuin in tot ze naar bed toe moeten.
    Ze willen nooit weg of ergens naar toe, want ze willen in de tuin spelen en vrij zijn.
    Door die tuin hebben we echt geen omkijken naar onze kinderen, zo zalig!

    Ze hebben natuurlijk ook best wel toffe tuin met poel, sloten, bruggetjes, bos, kabelbaan, klimbomen, caravan, mega-trampoline, pippi-langkous-tuinhuisje, buitenkeukentje, hangmat, kampvuurplek, etc.
    En het is er niet rechttoe-rechtaan, dus overal verstophoekjes en hutten-bouw-plekken.

    

    
    dammetjes bouwen

    

    

    
    de kabelbaan gaat over de poel

Anecdote

Toen onze kinderen klein waren, kwam natuurlijk de vraag: “Hoe is de mens ontstaan?”
Dus hup, naar de bib op zoek naar boeken die dat met plaatjes mooi uitleggen. Op een gegeven moment zagen ze de holbewoners een dier roosteren.
“Aten die mensen vlees????”
“Ja, want vroeger trokken de mensen rond en hadden ze geen vaste woonplaats en dus ook geen groentetuin”
Antwoord van een vegan kleuter:
“Oh, daarom eten opa en oma vlees, want die hebben ook geen moestuin.”

Dus vegan kleuter-logica: het eten van vlees komt door gebrek aan een moestuin. Prachtig!

Ons tuintje van 3500 m2 is nu 6000 m2

We waren helemaal niet van plan onze tuin uit te breiden, want met 3500 m2 hebben we al meer dan genoeg werk.
Maar achter ons bos stond een afschuwelijk lelijk sparrenbos, heel donker en triest, je kon hier niet van natuur spreken, het was gewoon een hout-plantage. Die bomen werden steeds hoger en gaven veel schaduw in onze tuin. Ook hadden we daardoor geen uitzicht, we keken tegen een donkere muur aan.

Kap van de hout-plantage

We hadden de eigenaar daarom gevraagd om die bomen te kappen, maar hij wilde ze nog 10 jaar laten staan, zodat ze nog meer geld zouden opleveren.
We wilden hem dan wel een vergoeding betalen omdat hij minder opbrengst zou hebben als hij ze nu zou kappen, maar dat wilde hij niet.
Wij willen echter niet nog 10 jaar in de schaduw van die bomen zitten en uitkijken op zo een donker, lelijk bos. Dus was er geen andere optie om het perceel van 2500 m2 dan maar te kopen.

Halverwege, het bos rechts moet ook nog gekapt worden

Dat klinkt makkelijker gezegd dan gedaan, want dat kost natuurlijk veel tijd: inventarisatie om de waarde van het hout te laten bepalen, compromis qua prijs vinden, contract opstellen, wachten tot notaris juiste papieren heeft opgevraagd en dan laten passeren bij de notaris.
Dan houtkapbedrijf zoeken, verschillende mannen daarvoor laten langskomen. Wachten, bellen, mailen om de offertes.
Als je bedrijf hebt gekozen, weer wachten tot er gekapt kan worden, want dat kan enkel als grond niet te nat is.
Na de kap kwam er een week later vier keer een mega-vrachtwagen om de ruim 400 boomstammen op te halen.
En nu moeten de boomstronken nog geklepeld gaan worden en dan is het klaar.
Dit proces zijn heeft anderhalf jaar geduurd, pfoeh…

Gekapte boomstammen

Maar nu hebben we licht en zon en uitzicht, yes!
En dus een mega-lap grond erbij.
Linde droomt van een paard 😉 Maar ik vind drie kinderen, een eco-huishouden plus een voltijdse job als GreenEvelien achter de computer al druk genoeg.
We denken er wat fruitbomen te planten, die worden niet hoog, zo blijven we licht, zon en uitzicht houden. En die vragen weinig onderhoud!

Ik besef dat 6000 m2 voor Nederlandse/Vlaamse normen groot lijkt, maar hier in d’Ardennen valt dat wel mee, alles is relatief hè.

Nieuw uitzicht

Permacultuur en voedselbossen

Helemaal hip: permacultuur en voedselbossen.
Eerlijk gezegd ben ik er niet zo wild van, want ik zie inhoudelijk niet veel verschil tussen permacultuur, voedselbossen en het biologisch tuinieren.
Wat ik er wel tof aan vind, dat door deze nieuwe trendy namen, jonge mensen enthousiast raken om te tuinieren!

Maar ik krijg altijd wel de kriebels als een twintiger (oei, word zelf dus een oude bes) dan een boek, documentaire, cursus over permacultuur/voedselbos heeft gelezen, bekeken, gevolgd en dan minstens een half uur vol overtuiging verkondigt dat dit het landbouwsysteem gaat veranderen en dat ik dit boek/documentaire/cursus ook zeker MOET lezen/bekijken/volgen.

Dat dus, wij hebben al 15 jaar een moestuin, ik heb een paar jaar als moestuin-mederwerker gewerkt bij een bekende eco-organisatie en nog vind ik mezelf geen moestuin-expert, want ik leer ieder jaar steeds bij.
Maar een “groentje” die één boek/documentaire/cursus heeft gelezen/bekeken/gevolgd, vaak nog nooit met de handen in de aarde heeft gewerkt, gaat dan ervaren tuiniers vertellen dat hij/zij/x de waarheid in pacht heeft…
Tof dat die persoon zo gepassioneerd is geraakt over tuinieren, maar begin nou gewoon maar eens met je handen in de grond te wroeten in plaats van allemaal boeken, documentaires en theorien te verkondigen 😉

Handen uit de mouwen

Deze blog begon ik dat je over tuinieren niet te veel moet praten, maar gewoon doen.
Nu heb ik er toch een lang artikel over geschreven en nog wel in het moestuin-hoogseizoen.
Dus ik stop met schrijven/praten en ga mijn handen weer uit de mouwen steken!

Lees ook:
– Kleurige en “stille” tuin
– Groentenieren
– Druk bezig in de tuin
– Ga-zon-de
– Natuur-lijk is natuur-rijk
– Zelf kweekpotjes maken
– Plant-aardige boeken
– Eco-lifestyle: the real life
– Ons kabouterbos
– Buitenkeukentje
– Oogsttijd
– Kruidenvrouwtje
– Theetuin

Vind je deze blog inspirerend?
Steun onze vereniging, word donateur en geniet van de voordelen!

Mijn nieuwe blogs over onze eco-lifestyle in je mailbox?
Schrijf je dan in op de Nieuwsbrief.


Of neem een kijkje in mijn Webwinkel of Boekenwinkel waarmee je onze vereniging ondersteunt zonder dat het jou extra geld kost.

Kom naar het Eco-Weekend vol duurzame tips, inspiratie eco-mindset, persoonlijke coaching hoe ook jij meer eco, eenvoudig, vrij kunt leven en gezellig samenzijn met gelijkgestemden in de prachtige Ardennen!