Een derde van ons leven brengen we slapend door.
En we willen zo groen mogelijk leven.
Maar we sliepen nog wel op een matras vol synthetische materialen en die stoffen ademden we dus in…

Op zoek naar een eco-matras!

We hebben een matras gevonden die niet enkel gezonder is qua materialen,
maar die ook een andere visie heeft op onze slaaphouding.

Deze blog zal niet slaapverwekkend zijn,
integendeel je zal er wakker van worden,
waardoor je daarna beter zal kunnen slapen!

Overzicht matrassen

Er zijn drie verschillende gangbare matrassen:

1. pocketveringsmatras
2. schuim/foammatras
3. latexmatras

En minder voorkomend zijn:

4. futon matras
5. hangmat

1. Pocketveringsmatras

Pocketveren zijn metalen springveren die elk verpakt zijn in een textielen zakje.
Omdat de pocketveren in individuele zakjes zitten, functioneren ze afzonderlijk van elkaar en door ze verschillend op te bouwen kan de fabrikant ‘comfortzones’ aanbrengen, zo worden bepaalde delen van het lichaam meer of minder ondersteund.
Boven en onder de pocketveren zitten een of meerdere lagen schuim.

2. Schuim/foam-matras

Er bestaan verschillende schuim/foam-matrassen:
2a. polyether
2b. traagschuim / memoryfoam
2c. koudschuim / HR-foam

2a. Polyether
Weinig veerkracht, slechte vocht opname, snel kuilvorming, korte levensduur,
niet voor dagelijks gebruik, wel goedkoop.

2b. Traagschuim / memoryfoam
Traagschuim reageert langzaam, vandaar de naam traagschuim.
Geen kuilvorming zoals bij polyether.

2c. Koudschuim / HR-foam
Koudschuim wordt ook wel High Resilience-schuim (HR-schuim) genoemd.
Open celstructuur, daardoor meer vochtopname en meer ventilatie.
Geen kuilvorming en langere levensduur dan polyether.

3. Latexmatras

Er bestaat natuurlatex en synthetische latex.
Als er enkel “latex” wordt genoemd, is het synthetische latex, want de meerwaarde van natuurlatex wordt wel vermeld.

Synthetische latex wordt ook wel schuimrubber genoemd.
Latex is soepel en voelt comfortabel. Maar neemt geen vocht op en ademt niet, daarom voelt het warm en broeierig aan.

De natuurlijke latex heeft een meer open-cel-structuur waardoor deze wel beter ademt, maar nog steeds wel warm aanvoelt.

Pas trouwens wel op voor matrassen met claims als “natuurlatex”!
Zoals onder andere bij het blauw-geel zweeds warenhuis.
Want vanaf 60% natuurlatex mag een producent zijn matras verkopen als natuurlatex matras, terwijl er dan nog wel voor 40% troep in kan zitten. En die troep kan dus stoffen bevatten die je liever niet inademt. Ook al is 60% natuurlijk, die andere 40% kan het positieve effect wel geheel teniet doen.
Als je een natuurlatex matras wilt kopen, koop dan 100% natuurlatex, zo ben je tenminste zeker dat je veilig slaapt. Besef wel dat een 100% natuurlatex matras zeer prijzig is.

4. Futon

Een futon wordt gebruikt in Japan en bestaat uit verschillende lagen katoen.
De matras is vrij dun en stevig naar Westerse maatstaven.
Een futon is verkrijgbaar in verschillende diktes, dat wordt uitgedrukt in x lagen katoen.
Je kan een matras kopen van 6 of 8 lagen katoen, maar ook twee dunnere matrassen van 3 of 4 lagen katoen en die op elkaar leggen. Het voordeel van een dunnere matras is dat deze makkelijker te draaien en eventueel verplaatsen is.

Je dient deze matras regelmatig te draaien of vouwen, zodat die kan luchten en ook om de elasticiteit te behouden.
Na verloop van tijd zal de matras harder worden en na aantal jaar dien je er dan een nieuwe dunne matras bovenop te leggen.

Tegenwoordig zijn er ook futons met een tussenlaag van kokos en/of latex voor meer comfort.

Japanners vouwen of rollen hem overdag op en leggen hem in een hoek of kast, zo kunnen ze die kamer ook als leefruimte gebruiken. Of ze gebruiken hem opgevouwd als stoel of bank.

Er bestaan ook frames waarbij je de futon zowel als bed en als bank of stoel kunt gebruiken, dus soort bed-bank idee, maar dan van natuurlijk materiaal.

tweepersoons matras

eenpersoons matras

5. Hangmat

In tropische gebieden slapen mensen in een hangmat, omdat in die warmte en luchtvochtigheid een Westers matras snel zou beschimmelen.
Een hangmat volgt de anatomie van de rug.

Tijdens mijn onderzoek bij de indianen in de Amazone heb ik hier maanden in geslapen en dat beviel me prima.

Overdag hang je hem aan 1 haak, zo neemt hij geen plek in beslag en heb je de hele ruimte beschikbaar als leefruimte.

Hugo in de hangmat in de tuin

Onze overwegingen

1. Pocketveringsmatras:
   • – We hadden al drie pocketveringsmatrassen versleten, zowel duur als goedkoop,
        zowel tweepersoons als tweemaal eenpersoons.
        Maar na paar jaar ontstond er of kuilvorming of bobbels of losspringende veren…
   • – Boven en onder de pocketveren zit een laag schuim, oftewel plastic.
   • – Er wordt geadviseeerd om niet op een matras met metaal (pocktveren) of in een
        metalen bedframe te slapen, vanwege elektromagnetische straling.
2. Foam/schuimmatras:
   • – Deze is gemaakt van plastic.
3. Latexmatras:
   • – Een synthetische latexmatras is gemaakt van niet-natuurlijke materialen.
   • + Een natuurlatex matras is wel een optie.
4. Futon:
   • + Een natuurlijk materiaal, dus wel een optie.
5. Hangmat:
   • + Een natuurlijk materiaal.
   • – Toch overweeg ik dat niet als optie, omdat ik daarvoor toch nog te Westers denk
        en graag op een bed wil slapen.

Voor ons bleven enkel de natuurlatex matras en de futon over als mogelijke opties.

Natuurlatex matras versus futon?

We zijn bij blauw-geel zweeds warenhuis op een natuurlatex matas even gaan proefliggen.
Ook zijn we naar een speciaalzaak met natuurlijke bouw- en woon-materialen gegaan die eco-matrassen (natuurlatex) had, ook daar even proefliggen en hemd van het lijf vragen.
Ik heb tevens contact opgenomen met een andere winkel met groot assortiment aan natuurlatex matrassen en veel vragen gesteld.
En we zijn bij een winkel van futons gaan proefliggen.

Conclusie: Een latex matras ligt absoluut zachter en comfortabeler dan een futon.
Maar dit komt door verschil in Westerse en Oosterse visie op gezondheid en dus ook slapen.

Westers versus Oosters
In het Westen gaan we naar de dokter als we ziek zijn of klachten hebben en dan krijgen we een medicijn tegen de symptonen van de ziekte/klachten.
Zo ook met een Westers matras, deze is zacht en comfortabel om je pijnlijke rug, heupen of nek te ontlasten.

In het Oosten worden niet de symptonen van een ziekte of klacht bestreden, maar ze gaan op zoek naar de oorzaak van die klacht of ziekte.
Een Oosters matras is stevig, je ligt dus recht op een dergelijk matras, zonder comfortzones.
Mocht je last hebben van een pijnlijke rug, heupen of nek, dan dien je dat niet te ontlasten met een comfortabel matras, maar de oorzaak van die klacht aan te pakken.

En we krijgen die klachten omdat we zoveel zitten én omdat we alles zo comfortabel hebben, zoals hoge bedden, zachte banken, etc. Onze rug hoeft zo nooit te werken en onze rugspieren worden daardoor zwak.
Daarom is het juist beter om meer beweging in ons dagelijks leven in te bouwen:
meer wandelen, meer staan en minder zitten, op de grond (op een kussen) zitten in plaats van in de zachte bank en op de “grond” slapen in plaats van een hoog bed.
Zo kunnen we preventief klachten voorkomen!

Veel mensen over de wereld slapen trouwens op de grond, maar in het “luxe” westen wordt dat als vreemd ervaren.
Deze volkeren hebben echter geen rugklachten en juist de westerse mens wel…

Onze keuze

De natuurlatex lag goed: zacht en comfortabel.
Maar we waren allebei ook nieuwsgierig om eens een futon als matras uit te proberen:

• Dat Oosters idee spreekt ons wel aan: klachten voorkomen ipv ontlasten
• We zijn nu nog “relatief” jong (nog geen 40 jaar*).
  Nu kunnen we dit nog uitproberen, over tien jaar krijgen we misschien ouderdomskwaaltjes en zullen we die stap niet meer maken, dus het is nu of nooit.
• Een natuurlatex matras is duur, denk gerust aan ruim duizend euro.
  Plus hoor je daar dan ook nog een speciale (lees: dure) lattenbodem bij te kopen.
  Een futon is daarentegen goedkoop.
  Het gaat ons niet zozeer om het geld (al zal dit voor veel mensen wel bepalend zijn), maar waar het ons wel om gaat, zodra iets eco of bio of duurzaam is, hangt er een hoger prijskaartje aan. En voor sommige zaken begrijp ik dat wel, zoals bio-voeding, maar soms heb ik ook het gevoel dat er wordt geprofiteerd van het label duurzaam.
  Dus waarom duur duurzaam doen, als het ook goedkoop eco kan?
  (“eco” betekent in het frans zowel écologique als économique)

Door bovenstaande drie redenen hebben we gekozen voor een futon.

Extra voordelen
Nog drie extra voordelen van een futon:

1. Je hebt veel minder ruimte nodig!
   Eigenlijk bizar dat we slaapkamers hebben?
   Waarom niet een ruimte overdag als huiskamer gebruiken en ’s nachts als slaapkamer?
   Zo heb je een minder groot huis nodig: minder hypotheekkosten en minder poetsen.

   In een studentenkamer functioneert een bed ook als bed en bank tegelijkertijd.
   Waarom stoppen we met deze multi-functionaliteit als we volwassen worden?

2. Je slaapkamer oogt veel groter, ruimer, lichter, omdat er niet zo pompeus bed in staat.
   Want een futon ligt meestal op de grond zonder een bedframe.
   Het kan ook geplaatst worden in een bedframe en een gewone matras kan ook op de grond gelegd worden, maar een futon nodigt wel meer uit om op de grond te slapen.

   
   Foto’s uit blog Slapen zonder bed

   Rechter foto is onze oude pocketveringsmatras op een verhoogde lattenbodem,
   dit is dus niet een foto van de huidige situatie,
   maar enkel om een beeld te geven van de ruimte die ontstaat zonder pompeus bed.

3. Toen de kinderen klein waren sliepen ze bij ons. Dat was best een gepuzzel met een twee-persoonsbed, babyledikant, peuterbed en kleuterbed.
   Als je op een futon slaapt, dus dichtbij de grond, hoef je niet bang te zijn dat ze uit bed vallen, ze rollen dan enkel van de matras af. Dit maakt samen slapen veel eenvoudiger!

   
   Foto uit blog Samen slapen XL

Onze ervaring

We vonden de futon heerlijk liggen!
En na een paar maanden hebben we ook futons voor onze kinderen gekocht.
We hebben de futons op een verhoogde lattenbodem geplaatst voor de ventilatie.

Rugspieren trainen
Wij hadden geen last bij de overgang van een hoog naar laag bed en nu ook niet van een comfortabel naar stevig matras.
Maar mocht je willen testen hoe slapen op de grond jou bevalt, dan kan het zijn dat je wat spierpijn krijgt. Net zoals je de eerste keer gaat sporten, dan heb je naderhand ook overal spierpijn, want je spieren zijn niet gewend om te werken.
Besluit dus niet gelijk na één nacht dat dit niets voor jou is, maar probeer het een maand.
Ter inspiratie kan je op internet ontzettend veel getuigenissen lezen en video’s zien van mensen dat hun rugklachten verdwenen door op de grond te slapen.

Veel verschil in kwaliteit
Maar let op, we hebben wel gemerkt dat veel verschil in kwaliteit tussen de futons is.
Bij onze futon gingen na een paar maanden de touwtjes van de knopen al los, terwijl bij de futons van onze kinderen van een andere winkel, de touwtjes na jaren nog steeds vastzitten.
Ook is er veel verschil in dikte, een 4-laags futon is bij de ene winkel veel dikker dan bij de andere winkel.
Ook blijft een futon van de ene winkel veel langer dik dan van een andere winkel.

Meer info futons

Overweeg je ook een futon?
Op het Donateursplein vind je een overzicht van verkopers, hun tarieven en onze ervaringen:

Tot slot

Deze blog wil ik al jaren posten, maar ik stel het constant uit, omdat ik geen zin heb in weer klagende reacties, zoals eerder bij mijn blog Slapen zonder bed, waarbij lezers mij blijkbaar moeten meedelen dat zij deze slaapmethode niet kunnen toepassen, want (en dan komt er een hele rits aan ziekteverschijnselen): reuma, bekken-instabliteit, artrose, hernia, etc.

Ik ga bij een marathon toch ook niet met een spandoek staan:
“Ik kan geen marathon lopen, dus daarom mogen jullie het ook niet doen?”

Of met een megafoon bij de opening van de Olympische Spelen roepen:
“Jullie zijn extreem, leggen de lat veel te hoog en zo ontmoedigen jullie startende sporters!”

Als je deze info niet interessant vindt of het voor jou niet van toepassing kan zijn, dan kijk je gewoon uit naar de volgende inspirerende blog!

* Deze blog schreef ik oorspronkelijk in 2018, toen waren we de 40 nog niet gepasseerd 😉

Graag wens ik je een goede, groene en gezonde nachtrust!

– – –
Edit 15-04-2024:
Ik ben vergeten het waterbed te vermelden, oeps…
Dus hierbij mijn overwegingen over het waterbed:

• – Kost veel stroom.
• – Het omhulsel van een waterbed is geen natuurlijk materiaal.
• – Er zitten elektrische verwarmingselementen in het bed en dat geeft
     elektromagnetische straling.

– – –
Edit 23-04-2024:
Blijkbaar bestaat er nu ook een matras van natuurlijke materialen: kokos, zeegras, hennep, paardenhaar en wol.
Toen wij een eco-matras zochten in 2018 bestond dit matras nog niet, daarom is deze dus niet in dit overzocht opgenomen.
Mijn overwegingen over dit eco-matras:

• – Paardenhaar en wol zijn niet vegan.
• – Sommige van deze natuurlijke matrassen bevatten pocketveren, dus metaal.
     Let dus goed op de beschrijving!
• – Ze zijn belachelijk duur in verhouding tot een futon.

– – –
Lees ook over slapen:
– Slapen zonder bed
– Beter slapen zonder stroom
– Zalig zamen zlapen zzz…
– Slapen slapen XL
– Klok en wekker op zon of water

Lees ook over minimalisme en op de grond zitten:
– Ontspullen
– Minimaliseren: kasten eruit!

Lees ook over meer bewegen:
– Meer bewegen, meer wandelen

Vind je deze blog inspirerend?
Steun onze vereniging, word donateur en geniet van de voordelen!

Mijn nieuwe blogs over onze eco-lifestyle in je mailbox?
Schrijf je dan in op de Nieuwsbrief.


Of neem een kijkje in mijn Webwinkel of Boekenwinkel waarmee je onze vereniging ondersteunt zonder dat het jou extra geld kost.