Sap, verpakking en eco-voetafdruk – deel 2

Vier weken geleden had ik de vraag gesteld in welke mate bepalen de inhoud en de verpakking respectievelijk de ecologische voetafdruk van een product?

Als voorbeeld gebruikte ik sinaasappelsap en vergeleek:

  1. bio-sap in een glazen fles
  2. fair-tradesap in een statiegeld fles
  3. regulier sap in een tetra-verpakking

Klik hier voor het volledige artikel.

Ik had deze vraag gesteld aan Ecolife, Velt en Bio-forum.

Impact verpakkingsmateriaal en transport
Ecolife gaf me onderstaande cijfers voor productie en transport uitgedrukt in ecologische voetafdruk (globale vierkante meter = gm²) en koolstofvoetafdruk (kg koolstof-equivalent = kg Ceq) per kg verpakking:

  • Tetra-pak: 3,5 gm²/kg ; 460-600 kg Ceq/kg
  • Nieuwe glazen fles: 0,8 gm²/kg; 120-400 kg Ceq/kg

Per kg verpakking is eenmalig glas beter dan tetra. Maar voor één liter sap is er meer glas nodig dan tetra-verpakking: 700 gram versus 60 gram.
Voor één liter sap is de ecologische voetafdruk van een glazen verpakking dus 0,56 gm² en van tetra-verpakking 0,2 gm².
Hieruit volgt dat een tetra-pak beter is dan nieuw glas.

Statiegeld-flessen zijn echter nog veel beter. De voetafdruk van het aandeel transport zal nog geen 5% zijn van het aandeel productie. Neem daar nog extra energie voor het spoelen van de flessen bij en de voetafdruk van statiegeld-flessen is tien keer lager dan die van eenmalig glas. Dat is dan 0,056 gm²/liter.

Meest ecologische verpakkingsmateriaal:

  1. Statiegeld-flessen (0,056 gm²)
  2. Tetra-pakken (0,2 gm²)
  3. Eenmalige glazen flessen (0,56 gm²)

Maar hoe is nu de verhouding tussen verpakking en inhoud?
De ecologische voetafdruk van één liter lokaal geproduceerd appelsap is 4,2 gm²/l. Daaruit volgt dat verpakking nog geen 10% telt van de totale voetafdruk van het eindproduct.
Het is dus vooral de inhoud die de ecologische voetafdruk van een fles sinaasappelsap bepaalt. Maar helaas is de ecologische voetafdruk nog geen geschikte indicator om de milieuvoordelen van bio aan te geven. Daar wordt verder onderzoek naar gedaan.

Zou je hieruit moeten concluderen dat je enkel op basis van de verpakking die slechts 10% uitmaakt van de voetafdruk een verantwoorde ecologische keuze kunt maken? Oftewel welk sinaasappelsap ga ik nu aan de hand van deze gegevens voortaan kopen?
Moeilijk, het is zo jammer dat fair-tradesap niet bio is.
Uiteindelijk kiezen we toch voor bio-sap. Dit omdat we geen resten van bestrijdingsmiddelen willen innemen en omdat de verpakking slechts een klein aandeel heeft in de ecologische voetafdruk van het product.
Voortaan zullen we ons sap verdunnen met water, vooral om onze suiker-inname te verlagen en ook om minder “grondstoffen” (inhoud én verpakking) te verbruiken.
En aangezien in Nederland bio-sap wel in tetra-pakken verkrijgbaar is, zullen we bij noordelijke bezoeken telkens een tray bio-sinaasappelsap in tetra-pakken mee naar huis nemen.


Vind je deze blog inspirerend?
Steun onze vereniging, word donateur en geniet van de voordelen!


Mijn nieuwe blogs over onze eco-lifestyle in je mailbox?
Schrijf je dan in op de Nieuwsbrief.


Of neem een kijkje in mijn Webwinkel of Boekenwinkel waarmee je onze vereniging ondersteunt zonder dat het jou extra geld kost.


8 thoughts on “Sap, verpakking en eco-voetafdruk – deel 2

  1. Sabine

    een biogarantielabel houdt ook een groot deel sociale verplichtingen in voor de producenten, dus bio is voor een deel ook altijd wel fair trade (hoewel een max havelaer keurmerk nog verder gaat)

    Dus kiezen voor bio is ook toch wel sowieso kiezen voor fair trade 😉

    Wij kiezen als we sap kopen meestal voor pajottelander: lokaal, bio en in statiegeldflessen, redelijk kleinschalig.
    Maar nog meer drinken we biologisch diksap. Daarin zijn heel veel soorten beschikbaar en bepaal je ook zelf hoeveel je het verdunt. En het is ook een stuk goedkoper, want dat speelt ook mee natuurlijk. Lokaal is het ook, alleen zijn er daarin -naar ik weet- nog geen statiegeldflessen. Maar met een fles diksap kom ik wel makkelijk 10 dagen a 2 weken toe, dus dat valt in mijn ogen nog mee qua verpakking. We gebruiken voor het aanlengen -uiteraard- kraanwater.

  2. July

    Hoi Evelien,

    ik zou graag willen weten of je de bronnen nog hebt waar je al deze gegevens van hebt gekregen. En of je me misschien nog meer over de ecologische voetafdruk kan vertellen!

    1. GreenEvelien Bericht auteur

      @July: Zoals vermeld in de blog heb ik info opgevraagd bij verschillende organisaties en Eco-life heeft me voorzien in de gegevens die in de blog staan vermeld.
      Meer info over de ecologische voetafdruk vind je hier. En je kan op de site van WWF en op die van Ecolife je voetafdruk berekenen.

  3. Eline

    Evelien, je moet toch geen tetra-pakken uit NL meesleuren. Ga naar de dichts bijgelegen colruyt/bioplanet en je koopt BIO-TIME appelsap of appelsiensap.
    Zelf ben ik geen voorstander van fruitsap en ga ik voor water of groene thee.

    1. GreenEvelien Bericht auteur

      @Eline: Deze blog is van een paar jaar geleden (18-11-2010), inmiddels drinken we hier geen sap meer, enkel nog water en thee.
      Maar bio-sap van de Colruyt zit in glazen flessen en dat is dus milieuvervuilender dan een tetra-pak, dat was de vraag die in deze blog gesteld werd.

  4. Leon van Steenkiste

    Hoi Evelien,

    jouw blog is inspirerend! Ik drink zelf ook alleen thee en water (en wijn).
    Soms een sap, die maak ik zelf.
    Van een tante heb ik een pan die al 40 jaar oud is. Hij bestaat uit een bak water, daarop een opvangreservoir voor het sap, daarop een reservoir voor het fruit daarop een deksel.
    De pan zet je op het vuur, er kan erg veel in. Via het stoom vanuit de onderste bak wordt het fruit gekneusd en laat het zijn sap vrij. Er is erg veel opbrengst, je doet het fruit met schil, pit en al in de pan. Via een slangetje kun je flessen vullen. Ik gebruik al jaren dezelfde flessen en doppen. Die heb ik gekregen van iemand nadat ik een gratis advertentie in een krant onder de rubriek “gevraagd” had gezet. Wat een overvloed want mijn telefoon bleef de hele dag rinkelen met aanbod van gratis herbruikbaar glaswerk en inmaakpannen. Zo geniet ik van een heerlijk sapje af en toe en mijn bezoek. Uit 1 pan haal ik 5 liter sap. Het is een pasteurisatieproces, de sap wordt to 70 graden verhit, is dus kiemvrij maar alle vitamines ed.blijven behouden en de sap is erg lang, maanden houdbaar, ik denk wel een jaar maar dat haal ik meestal niet.

  5. Lore

    Ik vond ik ook een interessant artikel. Men geeft uitleg over de materialen die gebruikt worden om glas te maken en de impact die het kan hebben op een bepaald ecosysteem. Men geeft hier net zoals jou ook aan inderdaad de verwerking van glas vervuilender is voor ons milieu, maar naast al de getallen en statistieken ….

    Ik denk dat als we over hergebruiken praten , dat je dan wel kunt zeggen dat glas dan eigenlijk misschien beter kan zijn in de zin dat als mensen het bijhouden we geen nieuwe flessen meer moeten kopen. Stel, ik doe een sapjesbar open en mensen kopen alles in petflessen, dan zullen die telkens in de vuilbak belanden, niet? Als ik dan die pet flessen nu zou vervangen door glazen flessen en statiegeld vraag en zo mensen probeer aan te zetten tot het steeds terug meebrengen van hun glazen fles, dan zou dat toch wel een mooie (misschien vrij kleine) impact kunnen hebben? Is het daarom misschien nog niet zo slecht om meer verpakking aan te bieden waar mensen weer mee terug kunnen komen naar de supermarkt (zoals bv. verpakkingsloze supermarkten) OF zoals mijn idee van de sapjesbar werken met glazen flessen en mensen aanzetten tot hergebruik?

    Dan stel ik mij ook nog andere vragen over de materialen die gebruikt worden op sap in te bewaren.
    Stel, ik zerk met een petfles of tetra verpakking, dan begin ik ook na te denken over of dat nu wel goed is voor de kwaliteit van mijn sapjes! wat voor effect heeft de verpakking op de inhoudsstoffen en voedingsstoffen van een sapje en hoeveel gaat er daardoor van verloren?

    Ik ben benieuwd wat jij zoal weet want ik vindt het soms moeilijk om een gulden middenweg te vinden tussen ecologische verpakking en eten of sap op een zo optimaal mogelijke manier te bewaren.

    Warme groeten
    Lore

    1. GreenEvelien Bericht auteur

      @Lore: Natuurlijk is het het beste om verpakkingsmateriaal direct zelf te hergebruiken, daar is geen twijfel over mogelijk!
      De ideale wereld zou zijn als alles zonder verpakking verkocht wordt en iedereen zijn/haar eigen verpakking meeneemt.

      Probleem is dat dat voor meeste mensen helaas nog een stap te ver is, daarom dus mijn vergelijking.

Laat een antwoord achter aan GreenEvelien Reactie annuleren

Graag enkel reageren op de inhoud van deze blog.

Wil je eerst de bovenstaande reacties lezen, misschien is je vraag al gesteld en beantwoord.

Heb je een persoonlijke vraag, ga dan naar Eco-advies.

Reacties met links naar commerciele producten of diensten worden niet toegelaten.

Je reactie is niet gelijk zichtbaar, omdat deze goedgekeurd dient te worden.

Reacties kunnen worden ingekort.

Je mag kritisch zijn, maar reacties die niet respectvol zijn, worden niet toegelaten.



Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd *


Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.