Energie voor morgen

Vorige week was ik te gast in de radio-uitzending van Bel10. Het is een programma waarbij luisteraars opgeroepen worden om hun ideeën in te zenden en heeft als slogan “Wat is jouw idee voor morgen?”.

logo

De mensen met de tien beste ideeën werden 3 september uitgenodigd en ik werd als expert ook gevraagd deel te nemen aan het onderwerp “Stroom voor morgen”.
’s Ochtends waren er twee professoren die toelichting gaven op nieuwe ontwikkelingen. En ’s middags gingen we brainstormen welke aanbevelingen wij zouden doen aan de minister.

Aanbeveling “Stroom voor morgen”

Onze aanbevelingen aan de minster zijn de volgende:

hernieuwbaar1Hoofdaanbeveling
Om ervoor te zorgen dat we op termijn naar 100% hernieuwbare energie gaan, moet er resoluut geïnvesteerd worden in flexibele energievoorziening en –opslag in plaats van niet-flexibele energievoorziening.

Aanbevelingen om hiertoe bij te dragen zijn:

  • Particulieren
    De overheid creëert een regelgevend kader en ondersteunt initiatieven om via technologieën zoals slimme meters en batterijen, onder andere microgrids mogelijk te maken.
  • Bedrijven
    De overheid creëert een regelgevend kader en ondersteunt initiatieven om restwarmte op bedrijventerreinen tussen bedrijven uit te wisselen, onder andere via warmtenetten.
  • Transport
    Vanaf 2018 zijn nieuwe bedrijfswagens enkel fiscaal aftrekbaar als ze elektrisch aangedreven zijn. De overheid geeft hierin het goede voorbeeld door vanaf dan ook het eigen wagenpark en het openbaar vervoer volledig elektrisch te vernieuwen.

Na deze brainstormdag werd ik gevraagd om het eerste standpunt van onze groep dan op 22 september live op de radio toe te lichten.
Je kan het hier beluisteren:


Deze video is enkel beschikbaar voor donateurs

tommelein
De minister van Energie was ook live in de uitzending aanwezig en was volledig akkoord met onze aanbevelingen!

Graag licht ik onze aanbeveling hieronder nader toe en hoe dit in de praktijk ook realiseerbaar is.

Variable energieprijzen

Momenteel geldt er in Belgie een dag- en nacht tarief. Dat is ingesteld in de jaren ’70, omdat er overdag veel energie werd verbruikt door bedrijven en fabrieken. En ’s avonds en ’s nachts was er minder elektriciteitsafname. Omdat kerncentrales constant dezelfde hoeveelheid stroom opwekken, was er dus ’s avonds en ’s nachts een overschot.
De regering heeft toen dus het dag- en nachtarief ingevoerd, zodat huishoudens ’s avonds/’s nachts meer stroom gaan verbruiken en minder overdag. Om zo dus meer een gelijke stroomafname te realiseren.

tihange

Ondertussen zijn we anno 2016 en zijn er heel veel zonnepanelen geïnstalleerd, wat super is!
Maar zonnepanelen leveren in tegenstelling tot kerncentrales geen constante stroom, zij hebben een variabele levering.
En een nadeel van zonnepanelen is dat zij stroom leveren wanneer er de minste behoefte aan is. Hun piekmoment ligt rond de middag. En op jaarbasis pieken zij in de zomer.
Zowel op dagbasis als op jaarbasis is dat niet handig. Omdat op een dag de grootste stroomvraag bij huishoudens ligt ’s ochtends en ’s avonds:

En op jaarbasis wordt juist in de winter de meeste stroom gebruikt:

En door het ouderwetse dag- en nachttarief gaan huishoudens nog steeds ’s avonds/’s nachts hun wasmachine, droger, vaatwasser aanzetten (of elektrische auto opladen). Terwijl er dan al minder stroom geproduceerd wordt. Er is dus weinig energieaanbod, maar er wordt wel een grote vraag gecreëerd.

Een aanbeveling van ons team is dus om te gaan werken met variabele energieprijzen. Dat als er juist veel energie wordt geproduceerd, bijvoorbeeld een zonnige middag, dat dan de energieprijs zakt.
Zodat huishoudens niet meer ’s avonds, maar rond het middaguur hun apparaten aan zetten. En de hoge energieproductie gelijk gebruikt kan worden! Waardoor je minder pieken op het elektriciteitsnetwerk hebt.

Want momenteel worden de kerncentrales ook voor een deel opengehouden om op momenten dat er weinig energie wordt geproduceerd door duurzame energiebronnen (zonnepalen, windmolens), toch voldoende energie te hebben.
Beter zou het zijn om dus met een beleid te komen dat er energie gebruikt dient te worden als het er is en daartoe kun je mensen aanzetten door het invoeren van variable energieprijzen.

Micro-grids

(wijk niveau)
Iedereen is aangesloten op een centraal elektricteitsnetwerk. Doordat alles zo gecentraliseerd is, hebben we dus soms te maken met een energieovershot (op zonnige dagen) en soms ook met een energietekort (op winterse mistige dagen met weinig licht en geen wind).
Het is echter wettelijk verboden dat ik door mijn zonnepanelen opgewekte stroom lever aan mijn buurvrouw, want dan ben ik een energieleverancier en moet ik aan allerlei wetjes en regeltjes voldoen.

Micro-grid zonder aansluiting op het net, opslag in batterijen (off-grid)

Een idee van onze groep is om micro-grids in te voeren. Een micro-grid is dat een wijk (of dorpje in Ardense begrippen) onderling de energie gaat verdelen. Er wordt stroom geproduceerd in de wijk door zonnepanelen en eventueel een windmolen. Deze opgewekte stroom wordt ook afgenomen door de dorpsbewoners zelf. Als er een overschot is, wordt dit opgeslagen in batterijen en/of op het elektriciteitsnet.

Micro-grid aangesloten op het net

De kunst is natuurlijk om met elkaar te berekenen hoeveel stroom je samen kan generen en vooral ook hoe dit zo gelijkmatig wordt afgenomen. Om dus pieken en dalen zo veel mogelijk te vermijden.
Sommige huishoudens zullen een klassiek energieverbruik hebben, dus met ochtend- en avond piek. Andere huishoudens kunnen wel meer gespreid hun energie verbruiken, bijvoorbeeld ouderen die thuis zijn, gezin waarvan een papa/mama thuis is voor de kindjes, mensen die deeltijds werken.

Op deze manier ontlast je het centrale elektriciteitsnetwerk.
Plus bevorder je ook de sociale cohesie, wat niet onbelangrijk is in het duurzaamheidsdebat, samen denken over de energie van morgen!

Thuisbatterijen en (semi-)off-grid

(particulier niveau)
Belangrijk is dat huishoudens (en bedrijven) zelf een energiebuffer gaan hebben. Dat je dus de productie van stroom van je zonnepanelen van de middag kunt opslaan in batterijen en dat je die kunt gebruiken op piekmomenten, zoals ’s ochtends en ’s avonds.
Op die manier is er meer stabiliteit op het centrale elektriciteitsnetwerk, geen overload rond de middag en geen tekort ’s ochtends en ’s avonds.

Plus ontsnap je zo aan de toekomstige hogere energieprijs voor de avond, omdat je die dus uit je eigen batterij kunt halen.
Want in de toekomst gaat het niet meer om de hoeveelheid geproduceerde energie in kWh, maar om de flexibiliteit, dat bepaalt de prijs!
Dus als je als leverancier rond de middag stroom levert, brengt dat weinig meer op, want dan is er een overload van energieroductie door de zonnepanelen. Je ontvangt meer als je ochtend/avondstroom kunt leveren. Of je bespaart dus geld als je door jouw batterij zelf in je ochtend/avondstroom kunt voorzien.


Je kan zelf meerdere batterijen in serie of parallel gaan schakelen met laadregelaar en omvormer.

Maar ook kant-en-klare thuisbatterijen voor dit (semi-)off-grid doeleinde zijn al in opkomst, deze worden Powerwalls genoemd.
Tesla, de producent van de elektrische auto, brengt deze al op de markt.

Semi-off-grid betekent dat je nog wel blijft aangesloten op het elektricitsnetwerk, maar ook zelf een batterij hebt, zodat je de pieken en dalen in energievoorziening zelf grotendeels kunt opvangen.
Maar als je echt teveel energie produceert en dat niet “opkrijgt”, kun je het nog stockeren op het net. En als je in de winter toch niet zelf genoeg energie produceert, kun je nog wel een beroep blijven doen op de levering van het net.

Je kan ook helemaal off-grid gaan, dan ben je dus geheel niet meer aangesloten op het elektriciteitsnetwerk. Je zal dan wel meer zonnepanelen (en/of wind- of watermolen), meer batterijcapaciteit en meer budget nodig hebben om ook in de “dalen” nog in je eigen energie te kunnen voorzien!

Slimme meters, slimme apparaten en slim net


Er zijn al slimme apparaten op de markt die je kunt programmeren, bijvoorbeeld ik stel mijn wasmachine zo in dat hij start als de zonnepanelen veel energie leveren.
Of ik wil dat tussen 20u ’s avonds en 6u ’s ochtends de vaatwasser gaat draaien. Welk uur maakt me niet uit, als het om 6u ’s ochtends maar klaar is.

Zo kan dat apparaat met behulp van de slimme meter “weten” wanneer er veel overschot aan elektriciteit is en dan het apparaat starten.

Hierdoor worden weer de pieken en dalen op het elektriciteitsnet voorkomen én kan jij elektriciteit gebruiken op het goedkoopste moment!

Dit is vooral ook interessant als er meer elektrische auto’s gaan komen die een grote impact hebben op de capaciteit van het elektriciteitsnetwerk. Dat zij dus juist opladen wanneer er veel stroom voorhanden is.

Het uitwisselen van data tussen de slimme meters, netwerkbeheerders, energiecentrales, zonnepanelen en windmolens wordt smart-grid genoemd, oftewel “slim net”.

(Met smart-grid wordt dus bedoeld dat alles via ict wordt aangestuurd. Terwijl micro-grid betekent “op kleine schaal”, dus wijk-niveau.)

Visualisering van de werking en de voordelen van een smart-grid in dit filmpje:

Zelf ben ik geen voorstander van de slimme meter, ik denk dat dat ook manueel en low-tech kan, dat je ziet nu schijnt de zon, dus nu leveren mijn zonnepanelen veel energie, nu ga ik de wasmachine aanzetten.

Maar het merendeel van de mensen vindt het, denk ik, wel makkelijker als dat allemaal automatische gestuurd gaat, met extra meters en eventueel bijbehorende apps 😉

Feit is wel dat we dus onze apparaten moeten gaan gebruiken op het moment dat er veel productie van elektriciteit is, of dat nu met een slimme meter en een (duurder) slim apparaat is of door gewoon zelf logisch handelen.

Vernieuwd inzicht

Ik ben zeer blij aan dit debat te hebben deelgenomen, omdat ik altijd dacht dat het beter was om je zonnepanelen op het elektricitietsnetwerk aangeloten te houden, zo heb je minder zonnepanelen nodig, want je overschot van de zomer “stockeer” je op het net en je tekort in de winter haal je dan weer van het net. Het elektriciteitsnetwerk was voor mij de buffer.

Maar nu blijkt dat dus helemaal niet goed is voor de centrale energievoorzieing. En dat de toekomst ligt en micro-grids en (semi-)off-grids.

Deze blog gaat enkel over hoe het huidige energiebeleid zich dient aan te passen aan de vernieuwde realisaties en opkomende technologieën.
Technische aspecten over capaciteiten, verschillende types batterijen, semi-off-grid vs off-grid, levenscyclus-analyses, kostenplaatsjes en nog veel meer specificaties zullen binnenkort verder op mijn blog en site toegelicht worden!

Lees ook:
Zonnepanelen
Zelfvoorzienend versus off-grid
Stroomstoring zonder dat wij het merken
Zelfvoorzienend?
Is groene stroom echt groen?
Progressieve elektrafactuur


Vind je deze blog inspirerend?
Steun onze vereniging, word donateur en geniet van de voordelen!


Mijn nieuwe blogs over onze eco-lifestyle in je mailbox?
Schrijf je dan in op de Nieuwsbrief.


Of neem een kijkje in mijn Webwinkel of Boekenwinkel waarmee je onze vereniging ondersteunt zonder dat het jou extra geld kost.


13 thoughts on “Energie voor morgen

  1. Chris De Ceuster

    Evelien,

    Ik stel me wel vragen over de electro-smog die zou kunnen veroorzaakt worden door die batterij-systemen en energie-wall’s ? Heb je daar meer info over ?
    Ik hoorde deze week nog van iemand dat electrische wagens zo ontzettend veel electro-smog veroorzaken, voor diegenen die er in rijden ?

    Chris

  2. alain

    Wij zijn volledig off grid, weliswaar in het zuiden van Spanje. We gaan doelbewuster om met energie, en het werkt perfect . Dit met 12 zonnepanelen en een opslag van 1500 Ah /C 100 .
    En qua comfort boeten wij niet in . De electrische groep heeft nog nooit moeten helpen .

  3. Rene

    Bewustwording is de sleutel. PV panelen hebben wij nog niet, wel een zonneboiler waar we ook de wasmachine mee van warm water voorzien via een hotfill. Dan moet je dus inderdaad de temperatuur in de zonneboiler in de gaten houden voordat je gaat wassen.

  4. Mathias

    De ‘klassieke’ PV-installaties lijken mij toch moeilijk te passen in het verhaal van batterij-opslag, microgrids,… want die rekenen op een aansluiting op het huidige net anders werken ze niet.

    Zonder technische aanpassingen dwz vervangen omvormer kan je die niet laten werken in combinatie met een batterij of in een meer variabel net.

  5. Marjelle

    Hoi Evelien, is er al een natuurvriendelijke oplossing voor de verwerking van de accu’s gevonden voor al die electrische auto’s die over een x aantal jaar op de schroothoop gaan belanden? Ik kon daar zelf zo snel geen goed antwoord op vinden maar het is voor mij wel een rem om electrisch te gaan rijden.
    Groetjes,
    Marjelle

    1. Robbie Deighton

      Dat is nu juist 1 van de redenen dat Tesla de powerwall beginnen maken is. Lithium ion batterijen zoals die gebruikt worden in wagens verliezen geleidelijk aan hun opslagcapaciteit. Voor gebruik in een wagen is dit niet zo leuk, want dat betekent dat men na verloop van tijd minder ver kan rijden met een volle lading. De batterijen zijn dan nog wel nuttig in andere toepassingen, bv voor gebruik in een powerwall. Aangezien er nog niet genoeg oude Tesla wagens zijn worden deze powerwalls nu gemaakt met nieuwe batterijen, maar het is de bedoeling van Tesla dat men tegen dat er ‘oude’ batterijen uit hun wagens gaan terugkomen, deze batterijen getest worden en hergebruikt worden in powerwalls zodat ze nog een volledig 2e leven krijgen vooraleer ze gerecycleerd moeten worden.

  6. Sven Pieters

    Mathias, de huidige systemen zijn vaak al voorzien om zonder problemen aan te sluiten op een batterij. Ga dan wel voor micro-omvormers. En kies een systeem dat op jaarbasis meer voorziet dan wat je nodig hebt, want je moet in de winter donkere dagen kunnen overbruggen. Of je kiest voor zeer veel batterij-opslagcapaciteit.

  7. Steven

    Ik heb twee bedenkingen:
    1. als we allemaal elektrisch gaan rijden en zo weinig investeren in hernieuwbare energie zoals nu het geval is. Met wat gaan we die wagens dan laten rijden? We zouden beter meer investeren in goeie openbaar vervoer
    2. slimme meters in handen van privé leveranciers is een gevaarlijk goed. Met de prijzen die er nu zijn zullen ze als iedereen aan het koken is de hoogste prijzen vragen. Dit gebeurt nu al in de VS. Als je nu al weet hoeveel mensen hun factuur niet kunnen betalen dan zal het er niet beter op worden.
    Ik geloof wel in het weer in handen nemen van eigen energie voorziening. Maar ik denk dat je dit op dorps en stadsniveau moet doen. Zelf ben ik gaan kijken in Wolfshagen. Een kleine stad in Duitsland. De stad voorziet er zelf energie 60% denk ik. Ze doen dit volledig hernieuwbaar met zon wind en biomassa. maar ze hebben ook een programma om minder bewoners minder te laten verbruiken. En er is ook een sociaal tarief. Omdat zij maar 4% winst willen halen kunnen zij ook investeren in projecten die nuttig maar minder of niet rendabel zijn.

    1. GreenEvelien Bericht auteur

      @Steven: Ik vind ook niet dat we ons huidige wagenpark klakkeloos moeten vervangen door elektische auto’s, maar dat we ook ons gedrag met betrekking tot vervoer dienen te wijzigen. Daar zal zeker nog een uitgebreide blog over verschijnen.

      En ik ben ook niet voor slimme meters of smart-grids, wel voor micro-grids, zoals ik in bovenstaande blog ook al heb laten blijken.

Laat een reactie achter

Graag enkel reageren op de inhoud van deze blog.

Wil je eerst de bovenstaande reacties lezen, misschien is je vraag al gesteld en beantwoord.

Heb je een persoonlijke vraag, ga dan naar Eco-advies.

Reacties met links naar commerciele producten of diensten worden niet toegelaten.

Je reactie is niet gelijk zichtbaar, omdat deze goedgekeurd dient te worden.

Reacties kunnen worden ingekort.

Je mag kritisch zijn, maar reacties die niet respectvol zijn, worden niet toegelaten.



Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd *


Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.